“به کدام ملت است این؟”

 نخست نیوز – دکتر هاشم اورعی –  استاد دانشگاه صنعتی شریف – علیرغم تنوع گسترده جامعه ایرانی، ملت ایران در عشق به وطن هم نظرند. آنهایی که علیرغم همه ناملایمات به انتخاب خود در کشور زندگی می کنند، آنهایی که سودای مهاجرت دارند و بیش از 8 میلیون ایرانی که خارج از کشور بسر می برند، همه به این آب و خاک عشق می ورزند. اما با داشتن چنین سرمایه اجتماعی می بینیم طیف گسترده ای از مردم امیدی به آینده خود و کشور ندارند. وضعیت اقتصادی کشور، بحران آب، کمبود برق، اوضاع کرونا و بسیاری موارد دیگر به گونه ایست که قطع امید از بهبود اوضاع کشور کاملاً طبیعی است. با روی کار آمدن دولت جدید چاره ای نیست جز اینکه ملت یکبار دیگر تلاش کند، دست به دست هم دهد تا شاید کشور از این منجلاب نجات پیدا کند.

در بخش اقتصادی عملکرد دولت در سالهای اخیر بیشتر امداد رسانی و همواره یک گام عقب تر از شرایط روز بوده است و نتیجه اینکه زخم های اقتصادی سر باز کرده اند. در آینده نزدیک این زخم ها به تنش های اجتماعی تبدیل شده و در نهایت به شکل بحران امنیتی بروز خواهد کرد. امروز، برخی از مشکلات وارد فاز آخر شده و سرمایه اجتماعی در حدی نیست که بتوان تنها به اصلاحات بنیادین اقتصادی پرداخت. دولت جدید باید دو کار دشوار را همزمان انجام دهد. در یک بخش به امور روزمره پرداخته تا بهانه به دست دشمن ندهد ولی مهمتر از آن برای یک بار هم که شده باید پا را از روزمرگی فراتر نهاده و برنامه ای برای ایران فردا تدوین و اجرا نماید. زخم های اقتصادی و بسیاری مشکلات دیگر یک شبه خلق نشده اند. قطعاً نمی توان به سرعت همه مشکلات را حل کرده و کشور را در مسیر توسعه قرار داد.

برای اصلاح امور ضروریست نظام حکمرانی مورد بازبینی اساسی قرار گیرد. حدود 2600 سال پیش، کنفوسیوس با ارائه فرهنگ همکاری و هماهنگی طبقات مختلف جامعه چین را به هم گره زد و در پی آن حکمرانی اقتدارگرای این کشور تابع تشکیلات و مرتبط با راس هرم قدرت شد. در دوران کمونیستی نیز این سنت ادامه یافت و باعث شد جامعه نسبت به مرکز حکومت و قدرت حس وفاداری داشته باشد و فرآیند اجماع سازی تا امروز نیز فعال است. در اروپای غربی و آمریکای شمالی تفکر سیستمی در قرن نوزدهم میلادی نهادینه شد. بدین ترتیب غربی ها از طریق نظام حزبی و شرقی ها با فرهنگ سازی در مسیر توسعه گام نهادند.