ناکامی فردوسیشاهرود – موضوع ارز و دلار در استان سمنان نیز نُقل محافل است، حتی عده‌ای نیز به سرمایه‌گذاری بر روی ارز روی آورده‌اند اما امروز با نوسانات شدید ارز این تصمیم چه میزان عقلانی است؟
گشت و گذار، گروه استان‌ها – محمدحسن مقدم نیا: ماجرای دلار و ارز در استان سمنان هرچند کمرنگ‌تر از استان‌های پرجمعیت‌تر اما به‌نوبه خود، سازوکار و ماجراهای خود را داشته است از افرادی که در شاهرود و سمنان حتی خودروی‌شان را فروختند تا ارز بخرند و آن را دو برابر بفروشند تا کسانی که پول رهن منزلشان را به این کار زدند، از آن‌هایی که پول‌هایشان را از بانک‌ها بیرون آوردند و امروز انگشت تعجب به دهان‌دارند تا افرادی که برای تأمین ارز مسافرتی ساعت ها در سایت‌ها به دنبال نرخ ارز می‌گشتند.
ارز در شهرستان‌های استان سمنان برخلاف تهران و شهرهای بزرگ که توسط صرافی‌ها عرضه می‌شود، اینجا مدیریت دست چند طلافروشی و برخی شعبات بانکی ملی است پس این‌گونه نیست که لباس بر تن کنید بروید صرافی‌ها، بگردید، بررسی کنید، قیمت بگیرید و سپس دلار بخرید! اینجا بازار ارز به آن شکل که در تهران مشاهده می‌شود، وجود ندارد پس تب‌وتاب دلار هم نباید آن‌قدرها به خیابان‌ها کشیده شود اما در پستوی طلافروشان و مراکز خریدوفروش ارز دلالی، بازار شایعات و قیمت ارز و دلار و یورو رونقی ویژه دارد.
به‌هرروی در استان سمنان نیز کسانی بودند که چند ماه پیش علی‌رغم توصیه‌های مسئولان و تاکید بر بازار پر تلاطم و غیر قابل اطمینان ارز، به‌سوی ارز و دلار خریدن پیش رفتند، سرمایه‌گذاری که از آن به حرکت روی پوست موز نام می‌برند چراکه هرلحظه ممکن است لغزش خطرناک یابد.
مشاهدات از سرمایه‌گذاری بر روی ارز
از کسانی که سرمایه‌های خود را از بانک‌ها بیرون آوردند تا بر روی دلار سرمایه‌گذاری کنند نیز آمار دقیقی در دست نیست اما همان‌طور که جلالی یکی از طلافروشان شاهرود می‌گوید: هفته نخست تغییرات ارز و دلار زن و شوهر شاهرودی به من مراجعه کردند و گفتند خودروی زیر پایمان را فروخته و تمام دارایی‌مان را از بانک بیرون کشیده‌ایم تا مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان ارز هشت هزارتومانی بخریم در آن زمان البته به آن‌ها گفتم که ۲۰۰ میلیون تومان ارز یکجا قابل تهیه نیست و لذا باید به تهران بروند. امروز از آن خانواده خبر ندارم اما اگر تاکنون ارزهایشان را نگه‌داشته باشند نیز برایشان غیرقابل فروش است و مجدداً سرمایه‌شان را بازمی‌گردانند به بانک با این تفاوت که دیگر ماشینی که ۷۰ میلیون تومان فروخته‌اند را با ۱۰۰ میلیون تومان هم نمی‌توانند بخرند.
وی می‌گوید: ما خودمان که طلافروش هستیم عقیده داریم نباید بر روی سرمایه‌گذاری‌های با ریسک بالا با تمام توان وارد شد، درست است که اگر فردی از پس‌انداز و درآمد خوبی برخوردار است و مثلاً ۵۰ میلیون تومان به او ارث می‌رسد این پول اگر بودونبودش در زندگی فرد نقشی نداشت بهتر است سرمایه‌گذاری شود اما اینکه ماشینت را بفروشی تا دلار بخری اشتباه محض است.
این طلافروش از مشاهدات خود طی ماه‌های گذشته می‌گوید: حداقل سه نفر را می‌شناسم که تمام زندگی‌شان را فروختند حتی خانه‌شان را تا ارز، طلا و مخصوصاً ماشین بخرند. من خانواده شاهرودی را می‌شناسم که حتی خانه‌شان را فروخته و اجاره‌نشینی می‌کند و با ۴۰۰ میلیون تومان پولی که به دست آورده دلار و خودرو ال۹۰، سمند و پراید خریده است از عاقبت او هم خبری ندارم اما به‌واقع این کار نادرست است.
جنون بی‌فکری برای طمع‌کاری
شرایط اقتصادی ناهمگون یک نوع جنون مال‌اندوزی را به وجود می‌آورد اما آنچه در کشور ما دیده می‌شود این است که این جنون با بی‌فکری همراه و ملغمه‌ای از ضررهای هنگفت را به بنیان خانواده‌ها می‌زند علی‌رضا معصومی استاد دانشگاه معتقد است: شرایط اقتصادی ناهمگون یک نوع جنون مال‌اندوزی را به وجود می‌آورد اما آنچه در کشور ما و به‌خصوص در استان سمنان دیده می‌شود این است که این جنون با بی‌فکری همراه می‌شود و ملغمه‌ای از ضررهای هنگفت را به بنیان خانواده‌ها می‌زند وقتی شما می‌گویید کسانی هستند که خانه‌شان را فروخته‌اند دلار بخرند این یعنی فرد به مرز همان جنون بی‌فکر طمع‌کاری رسیده که متأسفانه پل‌های پشت سرش را هم خراب می‌کند.
روزهای گذشته اما خبرهای شوکه کننده از بازار ارز شنیده می‌شد سقوط دلار به نصف قیمت، قطعاً خبری نبود که سرمایه‌گذاران بر روی ارز و سکه به دنبال شنیدنش بودند آن‌هایی که طمع نمی‌گذاشت داشته‌هایشان را بفروشند و با این فکر که هرروز پول بر روی پولشان می‌آید با دنده‌سنگین به حرکت در جاده لغزنده طمع می‌راندند.
یافتن چنین افرادی برای مصاحبه در شاهرود و سمنان کمی سخت است اولاً کسانی که اذعان به این امر کنند کم‌پیدا می‌شوند و ثانیاً تمایلی برای مصاحبه ندارند اما با طرح این پرسش که اصلاً چرا ارز فرصت خوبی برای سرمایه‌گذاری نیست به گزارش ادامه می‌دهیم.
قیمت واقعی ارز بین ۷ تا ۸ هزار تومان است
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس اما در گفتگو با گشت و گذار درباره کاهش شدید قیمت دلار، بیان کرد: همان‌طور که سابقاً نیز اعلام شد، شاخص اقتصادی ما تغییر چشم‌گیری نداشته که شاهد چنین رشد شاخصی در ارز و دلار باشیم اما معتقد هستیم که برخی سیاست‌های غلط دولت و بانک مرکزی خصوصاً در شش‌ماه گذشته باعث این افزایش شد.
شاخص اقتصادی ما تغییر چشم‌گیری نداشته که شاهد چنین رشد شاخصی در ارز و دلار باشیم وی بابیان اینکه در همان زمان نیز خیلی از اقتصاددانان اعلام داشتند که به این بازار ورود نشود، افزود: بازار ارز، پر ریسک، پر نوسان و پرخطر است که به‌یک‌باره ممکن است سقوط کند لذا ما در همان زمان آغازگرانی ارز نیز توصیه کردیم که کسی وارد این مقوله نشود و تنها کسانی که نیاز مبرم به تهیه ارز دارند، دلار خود را خریداری کنند از سوی دیگر باید گفت قیمت واقعی ارز بین هفت‌تا هشت هزار تومان است و نوسانات بیش از این حباب بوده و توجیهی ندارد و البته به تصمیمات غلط بازمی‌گردد.
حسینی شاهرودی بیان کرد: در مدت کوتاهی که تصمیمات جدیدی در بانک مرکزی و شورای سران قوا گرفته شد و البته دولت به توصیه‌های بهمن‌ماه و اسفندماه گذشته کمیسیون اقتصاد توجه کرد، شاهد کاهش شدید قیمت دلار هستیم که اگر سیاست‌ها ادامه داشته شود، ارز هفت‌تا ۹هزار تومان عرضه خواهد شد.
ضعف در هوش جمعی یا ضعف در برنامه‌های اقتصادی
بلوغ فکری، سیاسی، اقتصادی و … تنها شرکت در انتخابات و رأی دادن نیست قدرت تحلیل داده‌ها و هوش جمعی موسوم به سی کیو، نیاز حیاتی جامعه بشری محسوب می‌شود استاد دانشگاه و مدرس حوزه جامعه‌شناسی سیاسی نیز در این گفتگو علل روی آوردن مردم به ارز که بازار آشفته محسوب می‌شود را هم نشأت گرفته از ضعف در هوش جمعی و هم در برنامه‌های اقتصادی دولت می‌داند و می‌گوید: مردم ما تا زمانی که با اخبار تلگرامی و شایعات و داشته‌های خودشان تصمیم بگیرند وضعیت از این بهتر نمی‌شود، نمونه ضعف مبرم در هوش جمعی را می‌توان در هجوم مردم به مارکت‌های بزرگ و خریداری ده‌ها قوطی رب گوجه‌فرنگی دید، مقوله‌ای که انتظار می‌رود، برعکس آن رقم بخورد یعنی اگر هم در خانه رب گوجه فرهنگی مازاد وجود دارد مردم باگذشت خود آن را به سایران که توان خرید ندارند اهدا کنند و نه اینکه ۱۵ قوطی دیگر را با سرعت تمام خریداری کنیم که مطمئن شویم به دیگران نخواهد رسید!
معصومی می‌گوید: بلوغ فکری، سیاسی، اقتصادی و … تنها شرکت در انتخابات و رأی دادن نیست قدرت تحلیل داده‌ها و هوش جمعی موسوم به سی کیو، نیاز حیاتی جامعه بشری محسوب می‌شود. مشخص بود که روند صعودی قیمت دلار و ارز پس از بازگشت روحانی از نیویورک در یک نقطه‌ای متوقف و از همه مهم‌تر مشخص است که سرمایه‌گذاری در بازار پر ریسک راه رفتن بر روی یک‌بند نازک قلمداد می‌شود اما به دلیل همین فقر هوش جمعی متأسفانه هرروز شاهد بروز پدیده‌های نادرست در جامعه هستیم.
دلار بخریم یا نخریم
اینکه دلار بخریم یا نخریم موضوع بسیاری از بحث‌های مطرح‌شده در فضای مجازی، محافل عمومی و حتی تاکسی و بقالی و نانوایی و … است دراین‌باره هم‌نظرها متفاوت هستند، برخی معتقدند که باید دلار و خودرو سکه و … را تحریم کرد و نخرید تا ارزان شود اما همان‌طور که عباسعلی بنی‌هاشمی مدرس دانشگاه و کارشناس اقتصادی در سمنان معتقد است: تحریم یک واکنش مدنی به یک پدیده اقتصادی است اما باعث ارزانی نمی‌شود چراکه گرانی عوامل متعددی دارد که یکی از آن‌ها تقاضا است.
مراکز عرضه دلار سوار بر موج احساسات قیمت دلار را تا ۲۰ هزار تومان افزایش دادند، مقوله‌ای که به نظر می‌رسید دیگر از کنترل دولت نیز خارج‌شده است وی می‌گوید: اساساً عدم توانایی در کنترل بازار ارز به این شکل که با حضور گسترده مردم مواجه می‌شود از تأثیر روانی گرفته می‌شود نه موارد اقتصادی؛ شما وقتی در جامعه شاهد سیل عظیم مردم به سمت صرافی‌ها هستید که با طمع ثروت اندوزی هیچ‌چیز جلودارشان نیست دیگر باحالت طبیعی و افرادی منطقی روبرو نیستید که بیایند پای سخنان شما بنشینند و تحلیل کنند.
این کارشناس می‌گوید: مراکز عرضه دلار سوار بر موج احساسات قیمت دلار را تا ۲۰ هزار تومان افزایش دادند، مقوله‌ای که به نظر می‌رسید دیگر از کنترل دولت نیز خارج‌شده است اما امروز با کاهش شدید قیمت دلار کسی خریدار ارزی که با طمع‌ورزی مردم روی‌هم تلنبارشده بود هم نیست پس درنتیجه مجبور به فروش دلار باقیمت هشت تا ۱۰ هزار تومان هستند که حداقل اصل پولشان بازگردد و عطای سودش را به لقایش ببخشند.
وی درباره شرایط کنونی می‌گوید: امروز هر یورویی که هفته گذشته ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان فروخته می‌شد حتی باقیمت ۱۲ هزار تومان هم مشتری ندارد، اما من معتقد هستم عامل این امر دو بعد است نخست اینکه مردم بالاخره توانستند بر احساسات خود غلبه کرده و با عهد بستن به نخریدن دلار، توانستند سد تقاضا را بشکنند و در نتیجه قیمت ارز کاهش یافت و دو سیاست‌های خوب دولت که هرچند دیر اما بازهم به داد مملکت رسید تا امروز شاهد کاهش نرخ دلار باشیم .
۳ عامل کاهش قیمت دلار
دیگر کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه نیز در گفتگو با گشت و گذار، با ابراز اینکه برای این کاهش قیمت دلار من سه عامل را متصور هستم، می‌گوید: نخست اینکه برنامه دولت در کنترل سیر صعودی ارز باهم قسم شدن مردم در نخریدن دلار همراه و باعث کاهش تقاضا شد و درنتیجه ارز را ارزان‌تر کرد.
مردم اگر از هوش اجتماعی بالایی برخوردار باشند متوجه خواهند شد که بورس می‌تواند به شرکت‌های تولیدی کمک کرده و توسعه اقتصادی را به همراه سود به هم‌وطنان عرضه کند حمیدرضا صالحیان معتقد است: موضوع بعد در کاهش دلار این است که شرایط سپرده‌های بانکی بهبود یافت، پیش‌فروش محصولات خودرو سازان دوباره آغاز می‌شود و مردم راهکارهای بهتری از ارز برای سرمایه‌گذاری یافته‌اند و مورد سوم نیز عرضه نفت در بورس انرژی است که باعث شده مردم از طلا، سکه و دلار پائین بیایند و سود را در بورس جستجو کنند که بسیار معقول‌تر است.
وی نقش بورس را در کاهش قیمت دلار اساسی می‌داند و می‌گوید: مردم اگر از هوش اجتماعی بالایی برخوردار باشند متوجه خواهند شد که بورس می‌تواند به شرکت‌های تولیدی کمک کرده و توسعه اقتصادی را به همراه سود به هم‌وطنان عرضه می کند. ما اگر همین میزان سرمایه‌هایی را که مردم در نوسان دلار از دست دادند را در بورس تزریق می‌کردیم شاهد ۱.۲ تا ۱.۳ درصد رشد اقتصادی در سطح کشور بودیم که حتی به دیگر عوامل مانند کاهش نرخ تورم هم منجر می‌شد اما بالعکس مردم ما با هجوم به سمت مراکز خرید هرچه بودونبود را خریداری و انبار کردند و بسیاری دیگر هم پول‌هایشان را به‌سوی دلار و ارز و سکه و طلا رهنمون ساختند تا دود آن به چشم همه مردم برود.
دیدگاهتان را بنویسید