حافظ شیرازی و مدرسه‌ تربیتی ایران

به گزارش نخست نیوز، غلامرضا بنی اسدی

ما بزرگانی داریم که راز بزرگی انسان در کلامشان متبلور می‌شود. ما غنی هستیم نه صرفا به شکافت هسته بلکه به شکوفا شدن انسان‌هایی چون شمس‌الدین محمد، حافظ که زبان تغزلش ، لسان‌الغیب را معنایی بشکوه است. بزرگ‌مردی که در حیات تمدنی انسان سهمی به‌غایت احترام‌برانگیز دارد. او از معدود بزرگانی است که افق‌های معرفتی انسان را ژرفا می‌بخشند. حافظ شیرازی نه‌تنها در دل شعر، بلکه در بطن معنا و معرفت، چراغ‌دار راه انسان است. او شاعری نیست که فقط در قافیه و غزل خلاصه شود؛ حافظ یک معلم است، یک فیلسوف، یک سالک، و درعین‌حال، یک انسان‌شناسِ تمام‌عیار.

ایران، اگر با چشم جان نگریسته شود، چیزی فراتر از یک جغرافیا یا یک کشور است؛ ایران، یک مدرسه‌ی بزرگ تربیتی است. مدرسه‌ای که قرن‌هاست بزرگان اندیشه و معنویت در آن پرورش‌یافته‌اند و جهانیان را از سرچشمه‌ی دانایی و عشق سیراب کرده‌اند: مولوی با عرفان سرشار و شور بی‌مرز، فردوسی با حماسه‌ی هویت‌بخش، سعدی با حکمت اخلاقی و نثر جاودان، عطار با رمز و راز سلوک – و در این میان، حافظ همچون کلاسی بی‌مرز و بی‌زمان، جایگاه ویژه‌ای دارد.

کلاس حافظ آن‌چنان وسیع است که نه در یک‌زمان می‌گنجد، نه در یک مکان محدود می‌شود. او در حصر هیچ‌گونه زمینه‌ای قرار نگرفت؛ نه‌تنها شعر عاشقانه سرود، بلکه فلسفه‌ هستی، عرفان، نقد قدرت، سلوک درونی و حتی طنز را در لابه‌لای ابیاتش جاری ساخت. به تعبیر درست، حافظ با عمق نگاه و وسعت اندیشه‌اش، تمام زمینه‌های زیست انسانی را روشنایی بخشید؛ از دنیا و دین، از عقل و عشق، از جسم و جان.

به جرات می‌توان گفت که سهم انسان امروز از مدرسه‌ی حافظ ، حتی بیش از معاصران اوست. هم در حوزه نیازها که جهان مدرن، با تمام پیچیدگی‌ها و بحران‌های هویتی‌اش ، بیش از هر زمان دیگری نیازمند آن بصیرتی است که حافظ عرضه می‌کند: نگاه توامان به ماده و معنا ، ایستادگی در برابر تزویر، عشق به حقیقت، و نفی ظاهرسازی‌های بی‌ریشه. و نیز در حوزه دریافت‌ها که انسان امروز توان فهم اسرار حافظ گفته را بیشتر از معاصران او برخوردار است.مدرسه‌ی ایران، با آموزگارانی چون حافظ، نه‌تنها میراث فرهنگی ماست، بلکه مشعل راهی است که می‌تواند بشر خسته از بی‌معنایی امروز را به‌سوی نور و آرامش هدایت کند.