مدیر عامل اسبق شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی مطرح کرد:

برداشت بی‌رویه آب در مشهد؛ ترک‌هایی که آینده را تهدید می‌کنند

به گزارش نخست نیوز ، 
سرور هادیان _مدیر عامل اسبق شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی در نشستی با اصحاب رسانه در محل فرهنگسرای محیط زیست شهرداری مشهد ضمن اظهار مطلب فوق گفت: سال ۹۸ با حضور استاندار ، هزار هکتار زمین از بولوار فردوسی تا کشف رود با اجاره یک ریال توسط آب منطقه ای به شرط ساخت تصفیه خانه سپتاژ ظرف دو سال در اختیار شهرداری گذاشته شد .
محمد علایی افزود : آن زمان به شهرداری، هشت میلیارد تومان هم بابت اتمام این پروژه بودجه تعلق گرفت اما تا کنون این تصفیه خانه به اتمام نرسیده است.
وی تصریح کرد: کشف رود شامل بد ترین فاضلاب های خطرناک است که اینک متاسفانه توسط این فاضلاب کشت و زرع و محصول تولید می شود و همان محصول که با فاضلاب آبیاری شده برای مصرف به شهر آورده می شود.
وی با اشاره به اهمیت حیاتی منابع آبی و چالش‌های خشکسالی در ایران بیان داشت:ایران از حدود ۱۹۰۰ سال پیش، همواره با مشکلات کم‌آبی مواجه بوده و در آن زمان از رودخانه‌های بزرگ آسیای مرکزی بهره‌برداری می‌کرده است.
علایی خاطرنشان ساخت: این درحالیست که منابع آب کره زمین ثابت است اما افزایش جمعیت و توسعه شهری فشار زیادی بر این منابع وارد می‌کند.
او تصریح کرد: میانگین بارش در ایران تنها یک سوم میانگین جهانی است و بیش از ۷۵ درصد آب تبخیر می‌شود، یعنی از هر ۱۰۰ واحد آب، تنها حدود ۲۵ واحد به سطح زمین می‌رسد.لذا نقش تبخیر و تعرق در کاهش منابع آب به ویژه در شرایط خشکی و گرمای زیاد کشور بسیار مهم است.
مدیر عامل اسبق شرکت آب منطقه‌ای همچنین به مشکلات مدیریت منابع آب اشاره کرد و گفت: بسیاری از مدیران هنوز اهمیت این موضوع را به درستی درک نکرده‌اند.
او با ذکر نمونه‌هایی از پروژه‌های تاریخی آبرسانی مانند ساخت قنات‌ها در مشهد، بر ضرورت مدیریت علمی و پایدار منابع آبی تأکید کرد.
علایی هشدار داد که ادامه روند فعلی منجر به بحران‌های جدی در تأمین آب و توسعه شهری خواهد شد.
او در بخش دیگری از سخنان خود، وضعیت بحرانی دشت مشهد را تشریح کرد و افزود : دشت مشهد جایی است که برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی همراه با ساخت سدها باعث کاهش سطح آب زیرزمینی، نشست زمین، ترک‌های عمیق خاک و آسیب به زیرساخت‌هایی مانند فرودگاه مشهد و خطوط راه‌آهن شده است.
وی تاکید کرد: اگر این روند ادامه یابد، خسارات جبران‌ناپذیری رخ خواهد داد.
در ادامه علایی به مسائل جمعیتی اشاره کرد و گفت: شهر مشهد و روستاهای اطراف آن دچار تخلیه جمعیت شده‌اند.
وی بر ضرورت کنترل جمعیت، برنامه‌ریزی اقتصادی-اجتماعی دقیق و توجه ویژه به مدیریت منابع طبیعی تأکید کرد تا از بروز بحران‌های اجتماعی – اقتصادی جلوگیری شود.
او با تاکید بر اهمیت مدیریت صحیح منابع آب و حفظ زمین‌های کشاورزی و طبیعی کشور گفت: باید به تاریخ و فرهنگ ایران احترام گذاشته و در حفاظت از منابع طبیعی کوشا بود.
وی به موضوعات مختلف مرتبط با وضعیت آب در ایران، چالش‌های توسعه شهری و کشاورزی پرداخت و نسبت به ناپایداری و ناعادلانه بودن توزیع آب در کشور هشدار داد.
علایی نمونه‌هایی از تفاوت قیمت آب در شهرهای مختلف مانند تهران، مشهد، نیشابور و روستاها را ذکر کرد و انتقاد کرد که هزینه‌های آب در شهرهای بزرگ بسیار پایین است، اما در مناطق کم‌برخوردار قیمت‌ها بالا است.
وی در این راستا بر لزوم اصلاح تعرفه‌ها و محاسبه دقیق هزینه‌ها تأکید و بیان کرد : اشتراک‌های جدید باید بر اساس قیمت واقعی آب باشد، نه بر مبنای جمعیت یا ساخت‌وسازهای غیرمنطقی محاسبه شود.
مدیر عامل اسبق آب منطقه ای خراسان رضوی همچنین به هدررفت قابل توجه آب در بخش کشاورزی اشاره کرد که حدود ۷۰ تا ۸۰ میلیارد مترمکعب مصرف دارد؛ اما ۳۰ درصد آن ضایعات است.
او بر ضرورت کاهش هدررفت سیستم‌های آبیاری تأکید کرد و بیان داشت : با اصلاح این وضعیت می‌توان حجم قابل توجهی آب را نگه داشت و بهره‌وری را افزایش داد.
وی درمخالفت شدید با طرح‌های انتقال آب از دریا، مانند انتقال آب خلیج فارس به مشهد، هزینه‌های سنگین این پروژه‌ها را مورد نقد قرار داد.
به گفته او هزینه اولیه این طرح حدود ۶ میلیارد دلار برآورد شده است که هر مترمکعب آن هزینه زیادی دارد؛ بنابراین دولت باید برای هر مترمکعب مبلغ زیادی بپردازد که ممکن است فشار اقتصادی و اجتماعی ایجاد کند.

علایی بر ضرورت مدیریت علمی منابع آب، جلوگیری از اسراف، برنامه‌ریزی بلندمدت و اصلاح سیاست‌های آبی تأکید کرد و هشدار داد که بی‌توجهی به این مسائل می‌تواند منجر به بحران‌های جدی آینده شود. وی همچنین انتقاداتی نسبت به توسعه ناپایدار گذشته مطرح کرد و بر اهمیت توسعه پایدار با مدیریت هوشمند منابع تاکید کرد.
او درباره تلاش‌هایی که در زمان مسئولیتش برای جلوگیری از توسعه صنایع آب‌بر در مناطق مرکزی و شرقی کشور انجام داده است نیز صحبت کرد؛ از جمله ممنوعیت ایجاد فولاد در مناطقی مانند نیشابور، خزر و جوین که منابع آبی کافی ندارند تا محیط زیست آسیب نبیند.
وی علاوه بر این افزود: نیشابور با طبیعت سبزش معروف است ولی اگر روند فعلی ادامه یابد، طی پنج سال آینده دیگر اثری از سبزی آن باقی نخواهد ماند.
در پایان، وی بحران کم‌آبی کشور را جدی دانست که اگر ادامه یابد، سطح آب های زیرزمینی‌ کاهش یافته و زمین نشست می‌کند؛ و در این زمینه به نمونه‌هایی چون گیلان، گلستان، مشهد و اصفهان اشاره کرد.