به گزارش نخست نیوز؛
حمید ظهرابی ضمن اشاره به فرارسیدن بهار، از تصمیمسازان خواست با نگاهی مهربانتر به طبیعت، تصمیماتی اتخاذ کنند که بهرهبرداری از منابع طبیعی، همراه با حفظ آنها برای نسلهای آینده باشد.
وی در گفتوگو با یک برنامه تلویزیونی در پاسخ به این پرسش که مهمترین چالشهای محیط زیست کشور چیست و سازمان حفاظت محیط زیست چه تدابیری برای مقابله با آنها اندیشیده است؟ گفت: به اعتقاد من بزرگترین مشکل در حوزه محیط زیست، بخشینگری در فعالیتها و برنامهریزیهای توسعه کشور است. در واقع هر بخش، صرفاً به دنبال بیشترین بازده از فعالیتها در جهت اهداف خود است، در حالی که حفظ محیط زیست باید بخشی از مفهوم توسعه باشد.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: اگر منابع انسانی خوب آموزش ندیده باشد یا به محیط زیست آسیب زده باشیم، میتوان رشد صنعتی یا تکنولوژیک داشت اما به توسعه دست پیدا نکرد. توسعهای واقعی است که درون آن، هم رشد اقتصادی و هم حفاظت از محیط زیست دیده شود.
ظهرابی در ادامه با اشاره به اینکه چالش آب، یکی از بحرانیترین مسائل کشور است، ادامه داد: ناترازی شدیدی در منابع آبی وجود دارد. میزان مصرف از منابع آبی، چه سطحی و چه زیرزمینی، بسیار فراتر از ظرفیت طبیعت است. بخش عمده این مصرف به کشاورزی کمبازده اختصاص یافته و نتیجه آن خشکشدن تالابها، رودخانهها، افت شدید سطح آبهای زیرزمینی و پدیدههایی مانند فرونشست زمین و افزایش گرد و غبار است.
بخشینگری؛ مشکل بزرگ محیط زیست
ظهرابی در توضیح مشکل بخشی نگری و در پاسخ به اینکه آیا سازمان حفاظت محیط زیست اختیارات کافی برای مداخله در سیاستگذاریهای کلان دارد یا خیر؟ توضیح داد: در استانهای مرکزی استقرار صنایع آببر توصیه نمیشود اما از نظر تاریخی به مبحث آمایش سرزمین بیتوجهی شده است و بررسی توان اکولوژیک سرزمین برای استقرار پروژهها مورد توجه قرار نگرفته است.
لزوم افزایش و تداوم توجه به آمایش سرزمین
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در سالهای اخیر مقداری به موضوع آمایش سرزمین توجه شده و سازمان برنامه و بودجه و دولت نیز با جدیت بیشتری در حال پیگیری هستند.
وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا قوانین محیط زیستی در کشور ما کافی است یا خیر؟ گفت: ایران از نظر قوانین و مقررات جزو کشورهای پیشرو در حوزه محیط زیست است. کم و کسری قانونی خاصی نیست، گرچه در برخی حوزهها مثل معادن با تفکر توسعه، قوانینی وجود دارد که محیط زیست را محدود میکند. با این حال عمده مشکل، بیتوجهی به قوانین یا دور زدن قانون است. فشارهایی از بخشهای مختلف وارد میشود که باعث میشود در برخی موارد پروژههای خلاف صلاح محیط زیست و مقررات اجرا شود که نتیجه چنین تصمیماتی، آسیب به طبیعت و مواجهه با پیامدهای منفی است.
ظهرابی درباره دو معضل محیط زیستی آلودگی هوا و گرد و غبار نیز گفت: در کلانشهرها، فراتر از ظرفیت طبیعیشان، آلودگی تزریق میشود. در روزهایی که هوا دچار سکون یا وارونگی دماست، هوای شهرها آلوده میشود و به شرایط نابسامان میرسد. از سوی دیگر، گرد و غبار نیز چه در قالب زمینهای و چه در قالب بحران ناگهانی ناشی از باد، سلامت و اقتصاد مردم را تحت تأثیر قرار میدهد.
مسئولیت سنگین ایران در حفظ آخرین بازماندگان یوز آسیایی
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: بعضی گونههای جانوری در آستانه انقراض هستند. بهعنوان نمونه، یوز آسیایی اکنون در وضعیتی بحرانی به سر میبرد. ایران آخرین بازماندگان یوز آسیایی را در جهان دارد و مسئولیت بزرگی در حفظ آن بر عهده داریم.
وی به سایر عوامل، همچون آفات و بیماریهای جنگلی، از بین رفتن درختان و… نیز اشاره کرد و از تبعات دراز مدت آن سخن گفت و به این نکته اشاره کرد که مسائل در دراز مدت هم افزایی خواهد شد. به عنوان مثال گرد و غبار موجب افزایش آفات خواهد شد و زنجیرهای از اتفاقات را به وجود میآورد که سلامت و رفاه و اقتصاد را تحت تاثیر جدی قرار خواهد داد.
ظهرابی در پاسخ به چگونگی وضعیت تنوع زیستی، جنگلها و مراتع کشور نیز گفت: در بخشهای مختلف، از جمله جنگلها و مراتع، بحرانهایی وجود دارد؛ از آفات و بیماریها گرفته تا آتشسوزیها و چرای بیرویه. کشت زیراشکوب در جنگلها بهگونهای زادآوری طبیعی را بهویژه در منطقه زاگرس از بین برده است. در بسیاری نقاط دیگر، اصلاً فرصتی برای تولد و رشد نهالهای جدید باقی نمانده است.
زاویه نگاه به محیط زیست تغییر کند
وی در پاسخ به اینکه سازمان محیط زیست متولی مستقیم همه مشکلات زیستمحیطی است یا خیر؟ اظهارکرد: درست است که بسیاری از وظایف، حاکمیتی و نظارتی است. ما موظفیم دستگاهها را گرد هم جمع کنیم و برنامهریزی مشارکتی داشته باشیم اما موفقیت در حل این مشکلات چندوجهی، زمانی ممکن است که از دیگر سطوح نگاه به محیط زیست و حمایت کافی وجود داشته باشد.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: متأسفانه برنامهها کوتاهمدت دیده شده است. صبر می شود تا بحران رخ دهد، و بعد فاز مدیریت بحران آغاز میشود. به عنوان مثال سیل رخ میدهد، چند روز درباره آن صحبت و بعد فراموش میشود. باید از این رویکرد عبور کرد و برنامه های بلند مدت داشت. سازمان حفاظت محیط زیست باید در جایگاه حاکمیتی خود قرار گیرد.
تلاش برای تلفیق محیط زیست با اقتصاد
ظهرابی درباره راهکارهای سازمان حفاظت محیط زیست برای اصلاح وضعیت موجود گفت: یکی از برنامههای جدی محیط زیست این است که موضوع محیط زیست را با اقتصاد تلفیق کند، یعنی پروژههایی که در طبیعت اجرا میشود، باید هزینه آسیب به منابع طبیعی و خدمات اکوسیستم نیز در محاسبات مالیشان لحاظ کنند. به عنوان مثال اگر جادهای ساخته میشود، فقط نباید هزینه ساخت و ساز دیده شود بلکه باید خسارت آسیب به جنگل، مرتع و ذخایر آبی هم با عدد و رقم محاسبه شود. آن زمان بسیاری از این پروژهها بهخودی خود کنترل می شود. لازمه این امر ارزشگذاری اقتصادی منابع محیط زیستی و دخالت آن در سود و زیان است.
به دنبال راهکارهایی برای بهرهبرداری پایدار از منابع طبیعی
وی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست همچنین به دنبال راهکارهایی برای بهرهبرداری پایدار از منابع طبیعی بهویژه در مناطق حفاظتشده است. اکوتوریسم یا گردشگری مبتنی بر طبیعت یکی از این راهکارهاست. گردشگری مسئولانه میتواند به حفاظت کمک و درآمدی برای جوامع محلی ایجاد کند. با آموزش و مشارکت مردم، میتوان این حفاظت را پایدار کرد و منافع آن نیز بین جامعه محلی پخش شود. در حقیقت همسوسازی منافع مردم و حفاظت است.
چهار ستون اصلی محیط زیست در دولت چهاردهم
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه گفت: سازمان حفاظت محیط زیست در دوره جدید، چهار ستون اصلی را برای برنامههای خود تعریف کرده که توافقسازی، مشارکتمحوری، علممحوری و مشارکتپذیری است و تلاش میکند محیط زیست را به یک خواست اجتماعی تبدیل کند، ارزشهای محیط زیستی را با مفاهیم اقتصادی پیوند بزند و از علم اقتصاد برای حفاظت بهره بگیرد. در کنار آن، فضا را برای مشارکت مردم و تقویت سازمانهای مردمنهاد باز کند.
ظهرابی درباره موضع سازمان حفاظت محیط زیست درباره پروژههایی مانند پتروشیمی میانکاله اظهارکرد: من موضوع تخریب در طبیعت را به سه بخش تقسیم میکنم؛ یک بخش ناشی از ناآگاهیست. مردم نمیدانند کاری که میکنند چه پیامدی دارد. بخش دوم به فقر و شرایط اقتصادی برمیگردد که دستاندازی به طبیعت را افزایش می دهد اما بخش سوم آزمندی و فرصتطلبی برخی گروههاست که آگاهانه محیط زیست را تخریب میکنند.
وی درباره پروژه میانکاله تصریح کرد: پتروشیمی میانکاله یکی از نگرانیهای جدی است. مطالبات مردمی در این خصوص بسیار است و هر اقدامی در خصوص این فعالیت غیرقانونی انجام میشود. سازمان حفاظت محیط زیست برای این پروژه هیچ مجوزی صادر نکرده است. طبق قانون، باید ارزیابی اثرات زیستمحیطی انجام شود و به تأیید سازمان برسد، اما متأسفانه این مسیر طی نشد و اجرای پروژه آغاز شد.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: رسماً و صراحتا در چند مرحله مخالفت با اجرای این پروژه اعلام شده است. اخیراً مدیرکل حقوقی سازمان به مراجع قضایی استان مراجعه کرده است و درخواست توقف عملیات اجرایی را داشتهاند. امیدواریم با حمایت دستگاه قضایی، با چنین اقداماتی برخورد بازدارنده شود تا شاهد تکرارشان نباشیم.
تعیین مامور ویژه رییس جمهوری برای رسیدگی به وضعیت پتروشیمی میانکاله
وی در پاسخ به اینکه آیا این موضوع در سطح عالی کشور نیز مطرح شده است یا خیر نیز گفت: رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اخیراً جلسهای در این خصوص برگزار کردند. رئیسجمهوری نیز مأمور ویژهای را برای پیگیری این پروژه منصوب کردهاند تا با مراجعه به سازمان، اسناد و مدارک را بررسی کند گزارشی به ایشان ارائه دهد.
ظهرابی با ابراز امیدواری از موضع دولت گفت: با شناختی که از نگاه و سابقه رئیسجمهوری داریم، امیدواریم تصمیمی قاطع و به نفع مردم و محیط زیست اتخاذ شود.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، در پاسخ به این پرسش که با توجه به اطلاعات ارائهشده، وضعیت اقلیمی کشور را چگونه ارزیابی میکنید، گفت: متأسفانه کشور ما از نظر موقعیت جغرافیایی در جایی قرار گرفته که بهشدت متأثر از موضوع تغییر اقلیم و آثار و پیامدهای آن است. ما شاهد تغییر در روند بارندگی، میزان بارش، افزایش دما همچنین بروز سیلهای ویرانگر و خشکسالی هستیم. پدیدههای حدی در طبیعت ما افزایش پیدا کرده است و ما باید بتوانیم با آثار آنها مقابله و از طرفی شرایطی برای سازگاری با این تحولات ایجاد کنیم.
منبع ایسنا
دیدگاهتان را بنویسید