حضانت فرزند بالای 18 سال

به گزارش نخست نیوز ، پیش‌تر گفتیم که حضانت بچه تا 7 سالگی با مادر است و پس‌ازآن به پدرش سپرده خواهد شد . اما این سوال باقی می‌ماند که پس‌ازاین که فرزند از دوران طفولیت خارج شد ، یا به عبارتی بالغ شد ، تکلیف حضانت او چه می‌شود ؟ پس از بلوغ فرزند ، او خود تصمیم می‌گیرد که با کدام‌یک از والدین خود زندگی کند و دادگاه هم باید به تصمیم او احترام بگذارد . این سن بلوغ در قانون مدنی مشخص‌شده است : ” سن بلوغ در پسر پانزده سال تمام قمری و در دختر نه سال تمام قمری است. ” نتیجه این‌که فرزند بالای 18 سال از حضانت خارج می‌شود و بحث حضانت منتفی است .
۱۰:۱۹ قبل‌ازظهر
حضانت فرزند بعد از طلاق زن و مردی که از هم طلاق می‌گیرند ، ممکن است فرزند یا فرزندانی داشته باشند که باید از آن‌ها مواظبت کنند . حضانت هم حق و هم تکلیف هردوی والدین است و هیچ‌کدام از آن‌ها نمی‌توانند از این تکلیف خودسر باز بزنند و درصورتی‌که از انجام این تکلیف شانه خالی کنند ، دادگاه می‌تواند آن‌ها را ملزم کند . حضانت فرزند بعد از طلاق با توجه به سن او مشخص می‌شود طبق قانون مدنی : ” برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند ، مادر تا سن هفت‌سالگی اولویت دارد و پس‌ازآن با پدر است . بعد از هفت‌سالگی در صورت حدوث اختلاف ، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می‌باشد ” . بنابراین همان‌گونه که ملاحظه می‌شود ، بعد از طلاق والدین ، حق حضانت فرزند تا پایان هفت‌سالگی با مادر خواهد بود و پس‌ازآن ، تا سن بلوغ حضانت به عهده پدر قرار خواهد گرفت . بعدازاین که بچه بالغ ، و از سنین طفولیت خارج شد ، تصمیم این‌که با چه کسی زندگی کند با خود او است که این سن بلوغ برای دختران نه سال و پسران پانزده سال قمری است . پایان مدت حضانت بچه همان‌گونه که در قسمت قبل توضیح داده شد ، در حال حاضر مادر تا سن هفت‌سالگی برای حضانت فرزند دختر و پسر صلاحیت دارد و پس‌ازآن ، حضانت تا دوران بلوغ به عهده پدر می‌باشد . پس از دوره بلوغ نیز این خود فرزند است که باید تصمیم بگیرد می‌خواهد با کدام‌یک از والدین زندگی کند درواقع زمانی که فرزند پسر و دختر به سن بلوغ شرعی برسند ، حضانت به پایان می‌رسد و آن‌ها می‌توانند راجع به اینکه می‌خواهند با کدام‌یک از والدینشان زندگی کنند تصمیم‌گیری کنند ؛ چراکه حضانت راجع به اطفال است و در مورد اشخاص بالغ اعمال نمی‌شود . نکته مهم اینجاست که نباید این حضانت را با ولایت اشتباه گرفت . فرزندان تا زمانی که به سن هجده‌سالگی نرسیده باشند ، به‌اصطلاح غیر رشید محسوب می‌شود به این معنی که طفل بعد از سن بلوغ ، هرچند بالغ شده است اما توانایی تصمیم‌گیری در مسائل مالی خود را ندارد و این تصمیم بر عهده ولی او است. ولایت فرزندان اصولا بر عهده پدر، و در صورت فوت پدر ، با پدربزرگ او است . بنابراین هرچند که حضانت فرزند ممکن است با مادر باشد ، اما تکلیف ولایت تا زمان 18 سالکی با پدر خواهد بود . سن بلوغ دختران نه سال تمام قمری و سن بلوغ در پسران پانزده سال تمام قمری می‌باشد . بنابراین پایان مدت حضانت بچه برابر بازمان بلوغ او خواهد بود . پس از بلوغ او ، خود تصمیم می‌گیرد که با چه کسی زندگی کند . حضانت فرزند تا چندسالگی با مادر است طبق قانون مدنی حضانت فرزند تا سن هفت‌سالگی با مادرش است و پس‌ازآن مسئول حضانت بچه ، پدر خواهد بود : ” ‌ماده 1169 – برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی‌ می‌کنند ، مادر تا سن هفت‌سالگی اولویت دارد و پس‌ازآن با پدر است. ” درصورتی‌که پس از هفت‌سالگی ، مادر ادعا کند که پدر ، صلاحیت حضانت فرزند را به دلایلی من‌جمله اعتیاد ، بیماری روانی یا فساد و فحشا ندارد ، باید این ادعا را در دادگاه مطرح کند و پس‌ازآن ، دادگاه با در نظر گرفتن مصلحت فرزند ، تصمیم نهایی را در این مورد اتخاذ می‌کند . این نکته در تبصره ماده 1169 به‌وضوح بیان‌شده است : ” بعد از هفت‌سالگی درصورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت ‌مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می‌باشد. ” هر چند که حق و تکلیف حضانت فرزند تا 7 سالگی با مادر است اما درصورتی‌که شرایط سلب حضانت فرزند از مادر وجود داشته باشد ، این حق از بین می‌رود و پدر می‌تواند حضانت را از مادر بگیرد. اولین شرط سلب حضانت که در قانون مدنی بیان‌شده است عبارت است از ابتلای مادر به جنون و یا ازدواج مجدد مادر . طبق ماده 1170 در مورد حضانت فرزند در صورت ازدواج مجدد مادر و جنون وی: ” اگر مادر در مدتی که حضانت طفل با او است مبتلابه جنون شود یا با دیگری شوهر کند حق حضانت با پدر خواهد بود . ” دومین مورد از موارد سلب حضانت فرزند ، انحطاط اخلاقی است . موارد انحطاط اخلاقی در ماده 1173 قانون مدنی بیان‌شده است که از قرار زیر است : ” 1- اعتیاد زیان‌آور به الکل، مواد مخدر و قمار. 2- اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء. 3- ابتلا به بیماری‌های روانی با تشخیص پزشکی قانونی. 4- سواستفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشا ، تکدی‌گری و قاچاق. 5- تکرار ضرب‌وجرح خارج از حد متعارف. ” در جمع‌بندی پاسخ به این سوال که حضانت فرزند تا چندسالگی با مادر است باید گفته که ، اصولا حضانت بچه تا 7 سالگی با مادرش است و پس‌ازآن تا زمان بلوغ ، به پدرش واگذار می‌شود.
امین قاسم‌زاده