روایت مدیر مدرسه اثر جلال آل احمد

نخست نیوز – ساجده صحرانورد – در این شماره از هفته نامه قصد داریم گذری به رمان مدیر مدرسه اولین اثر متفاوت و صاحب سبک جلال آل احمد داشته باشیم  و در شماره های آتی  سایر آثار او را مورد بررسی قرار دهیم. مدیر مدرسه حرف دل بسیاری از فرهنگیان جامعه است و همینطور کمبود و کاستی هایی که در نظام آموزشی کشور وجود دارد را بیان میکند. جلال آل احمد نویسنده، روزنامه‌نگار و فعال اجتماعی آذر سال 1302 در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. او ادامه‌دهنده‌ی راه محمدعلی جمال‌زاده  و صادق هدایت بود و خود بر قلم نادر ابراهیمی و غلامحسین ساعدی تأثیر گذاشت.

مدیر مدرسه روایت  مردی ست که برای رهایی از ده سال آموزش الفبا به شاگردان بهت زده ی مدرسه به سِمَت مدیریت روی می آورد. او برای رسیدن به این هدف خود بعد از دو ماه دوندگی بالاخره با 150هزار تومان رشوه به مسوولین دولتی، میتواند به مدیریت یک مدرسه پسرانه برسد و به تصور خود حالا از آموزش دادن به کودکان رهایی پیدا کرده و باقی عمر خود را می تواند با خیالی آسوده با داشتن شغلی راحت و بی دردسر و با پشت میز نشینی برای خود کسب درامد کند.

اما در همان ابتدای رمان، متوجه میشود مدرسه او جایی خارج از محدوده ی شهر است و باعث می شود کمی نظرش تغییر کند. مدیر وقتی وارد مدرسه میشود کم کم با مشکلات زیادی مواجه میشود ، دانش آموزان مدرسه کم بضاعت هستند و در محیط نامناسبی بزرگ شدند. او در ابتدا  برای برقراری نظم بسیار تلاش میکند. از جمله تمام ترکه ها را میشکند و از ناظم می خواهد بچه ها را تنبیه نکند. با دانش آموزان مدارا میکند. معلمان را زیر بال و پرش میگیرد. اما مشکلات مدرسه به این جا ختم نمی شود. ارتباطات برخلاف عرف بین دو دانش آموز، تصادف یکی از معلم ها، سرطان گرفتن مادر ناظم اتفاقاتی ست که آرامش او را سلب میکند.

مدرسه نماد جامعه ای ست که نه تنها نویسنده در زمان نگارش اثر در آن زندگی میکرده بلکه هنوز گریبانگیر تمام افراد جامعه است. مدیر نماد افرادی است که برای برقرای صلح و آرامش می جنگند و در تلاش اند تا در جامعه آرامش برقرار کنند اما تنهایی راه به جایی نمی برند. در سرتاسر رمان تنها یک هدف را می خواهد بیان کند و آن ناکارامدی و سیستم آموزشی نادرست است. در پایان رمان انصراف مدیر در ظاهر شبیه به فرار بود اما در حقیقت اعتراضی ست در برابر فساد حاکم بر جامعه. اوج و فرود ضعیف آل احمد در مدیر مدرسه انتقادات بسیاری را به این اثر وارد کرده است. اما شیوه‌ خاص او در روایت داستان و جملات کوتاه و توصیفات روان اوست که خواننده‌ی اثر از خواندن این کتاب راضی نگه می‌دارد.