به گزارش نخست نیوز،

در دنیای امروز پزشکی، نه تنها نجات جان بیماران وابسته به اهدای خون است، بلکه «پلاسما» به عنوان مایعی طلایی، نقشی حیاتی‌تر و گسترده‌تر در درمان ایفا می‌کند. برخلاف خون کامل که در آن تمامی اجزای خونی به بیمار انتقال داده می‌شود، پلاسما تنها بخش مایع زردرنگ خون است که حاوی پروتئین‌های مهمی مانند آلبومین، فاکتورهای انعقادی و ایمونوگلوبولین‌ها است.

همچنین جایگاه ایران در کیفیت پلاسما و خون اهدایی در سطح جهانی بسیار مطلوب ارزیابی شده و روند رو به رشد مصرف فرآورده‌های پلاسما مشتق، چالش‌های متعددی در ظرفیت پالایش و تولید دارو ایجاد کرده است. در شرایطی که خودکفایی در تولید داروهای مشتق از پلاسما به اولویت استراتژیک تبدیل شده، توسعه پالایشگاه‌های داخلی، بهره‌گیری از ظرفیت مراکز خصوصی و حمایت از اهداکنندگان داوطلب، کلید رسیدن به این هدف ملی است.

از آلبومین تا فاکتورهای انعقادی، پلاسما پایه بسیاری از داروهای نجات‌بخش است و برخلاف تصور رایج، اهدای پلاسما نه‌تنها ساده‌تر از خون کامل است، بلکه با توجه به بازگشت سلول‌های خونی به بدن، امکان اهدا با فواصل کوتاه‌تر را فراهم می‌کند. همین ویژگی، این فرآورده را به منبعی بی‌بدیل برای توسعه داروهای خاص و درمان بیماری‌های نادر تبدیل کرده است.

تفاوت پلاسما و اهدای خون کامل در چیست؟

واشقانی: پلاسمای مورد استفاده در کشور از دو طریق تأمین می‌شود، نخست، پلاسما از خون کامل اهدایی در پایگاه‌های انتقال خون استخراج شده و پس از جداسازی، بخشی در بیمارستان‌ها به صورت درمانی مصرف می‌شود. بخش مازاد، به عنوان ماده اولیه در اختیار شرکت‌های داروسازی قرار می‌گیرد.

در روش دوم، که به‌نام «پلاسما آفرزیس» شناخته می‌شود، پلاسمای اهداکننده با کمک دستگاه‌های خاص از سلول‌های خونی جدا شده و سلول‌ها به بدن اهداکننده بازگردانده می‌شوند. این پلاسما به طور مستقیم برای تولید داروهای مشتق از پلاسما مورد استفاده قرار می‌گیرد و عمدتاً توسط مراکز خصوصی جمع‌آوری می‌شود.

ایران در جمع کشورها، چه وضعیتی دارد؟

واشقانی: بر اساس آمار منتشرشده از سوی سازمان جهانی بهداشت، کیفیت خون و پلاسما در ایران در سطح بسیار بالایی قرار دارد. نظارت دقیق بر سلامت اهداکنندگان پیش و پس از اهدا، همچنین تمامی شاخص‌های کیفی مورد بررسی قرار می‌گیرند تا پلاسمای استخراج‌شده، مطابق با استانداردهای دارویی و درمانی باشد.

نزدیک به ۵۰ درصد از داروهای مورد نیاز کشور از پلاسما تأمین می‌شود. صد درصد پلاسما درمانی مورد استفاده در مراکز درمانی نیز از منابع داخلی تهیه شده و پلاسمای مازاد به دارو تبدیل می‌شود. با این حال، افزایش سالانه ۱۰ درصدی مصرف این فرآورده‌ها، فشار مضاعفی بر زنجیره تأمین وارد کرده است.

منبع مهر