نخست نیوز – او استدلال میکند که مدلهای سنتی آموزش منسوخ شدهاند و انعطافپذیری لازم برای تطبیق با شرایط قرن 21 را ندارند. موضوعات کلیدی شامل پرورش تفکر انتقادی و مهارت کار گروهی، استفاده از رویکردهای بینرشتهای، و توانمندسازی معلمان است. ویلسون بر یادگیری مشارکتی، روشهای پروژهمحور و ارزیابی جامع برای آمادهسازی دانشآموزان در مواجهه با چالشهای واقعی تأکید میکند. دیدگاه او بازطراحی سیستماتیک را بهجای تغییرات جستهگریخته اولویت میدهد و از ذینفعان میخواهد که نظامهای منعطف و فراگیری ایجاد کنند که خلاقیت و یادگیری مادامالعمر را رقم زنند.
اینها و بسیاری مطالب دیگر پیرامون اصلاحات آموزشی در کتاب بازطراحی آموزش، نوشتهی ویلسون و دیویس، به شکل منسجم و راهبردی توصیف شدهاند. کتاب توسط انتشارات اختران در 317 صفحه منتشر شده است. مترجمان کتاب آرش اردهالی و امین هاشمی به ترتیب دارای دکترای فیزیک نظری از آمریکا و دکترای علوم شناختی از اسپانیا هستند. مبنای تصمیمشان برای ترجمۀ این کتاب سالها تجربۀ تدریس در مدرسه و دانشگاه، در داخل و خارج از کشور، و مشاهدۀ نیاز مبرم نظام آموزشی ایران به تطبیق با تحولات روز بوده است. اصل کتاب اواسط دهۀ 90 میلادی نگاشته شده، هنگامی که ظهور کامپیوترها نیازهای عرصۀ آموزش را دچار تحول اساسی کرد. اما محور اصلی کتاب که دربارۀ رویکرد سیستمی به تغییرات آموزشی در دوران گذار تکنولوژیک است، امروزه با تحولات کمسابقه (اگر نگوییم بیسابقۀ) ناشی از هوش مصنوعی بیش از پیش اهمیت یافته است.
سه درس قابل اجرا در ایران
کاستن از بار تدریس معلمان با استفاده از تکنولوژی روز، و متعاقباً سرمایهگذاری در رشد حرفهای مستمر معلمان و افزایش اختیارشان در تنظیم محتوای درسی بهویژه در شبکهای از مؤسسات آموزشی که داوطلبانه پیشگام تحقیق و توسعه (R&D) نوآوریهای آموزشی، و سپس نشر تجارب موفق از طریق تبادل فکر و نیرو با مؤسسات آموزشی نواحی اطراف شوند.
بهکارگیری روشهای مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) بخصوص در جهت مشارکت دانشآموزان در طرحریزی و پیاده سازی و از همه مهمتر کنترل کیفیت فرایندهای آموزشی، از محتوای درسی گرفته تا مدیریت کلاس و حتی کل مدرسه.
یادگیری همکارانه مبتنی بر پروژههای بینرشتهای مرتبط به مسائل واقعی مانند محیطزیست یا انرژی، بهویژه پروژههای جمعی با رویکرد سیستمی، جهت تقویت مشارکت و اشتیاق دانشآموزان برای حل مسائل پیچیده و تعامل با جامعه و محیط.
پیادهسازی این تغییرات و موارد دیگر ذکر شده در کتاب یقیناً چالشبرانگیز خواهد بود. اما کتاب راهکارهای متعددی برای فائق آمدن بر چالشهای بالقوه نیز ارائه میدهد. آزمایش اصلاحات در مؤسسات داوطلب، بهخصوص جهت یکپارچهسازی تغییرات پیش از گسترش سراسری، یکی از آن راهکارهاست. مشارکت دادن ذینفعان (معلمان، والدین، و کسبوکارهای محتاج به نیروی کار ماهر) جهت اجماعسازی، همسو کردن تغییرات با ارزشهای فرهنگی جهت افزایش همراهی عمومی توأم با وفاق، غافل نشدن از لابی با متحدان بالقوه، و استفاده از رویکردهای چند مرحلهای برای غلبه بر مقاومتها و محدودیتهای منابع و همچنین برای حفظ انسجام و یکپارچگی سیستم، چند نمونۀ دیگر از این راهکارهاست که شرح مفصلشان در کتاب آمده است.
خواندن کتاب به تمام علاقهمندان آموزش، از والدین و معلمان تا مدیران و سیاستگذاران آموزشی توصیه میشود.
کتاب «بازطراحی آموزش: درسی از ناکامیهای آمریکا در ارتقای آموزش عمومی»نوشته کِنِت ویلسون با ترجمه آرش اردهالی و امین هاشمی توسط انتشارات اختران در ۳۲۰ صفحه رهسپار بازار کتاب شده است.
جواد لگزیان
دیدگاهتان را بنویسید