نخست نیوز : دکتر مهدی یاراحمدی خراسانی – همه گمان میکنیم بهاندازه کافی اطلاع داریم که حق چیست و چه زوایا و ابعادی دارد ولی در بسیاری مواقع از تشخیص درست آن ناتوانیم. گاهی مصلحت، گاهی ترس، گاهی خویشتن دوستی و فامیل گرایی و در برخی موارد منافع فردی و قبیلهای جای آن را میگیرد و بسیاری از مناسبات بشری را تحت تأثیر قرار میدهد.
«خداوند جای حق نشسته» و خلقت آدمی بهگونهای است که وظیفه دارد در مسیر آن حرکت کند و تمام توان و اراده خود را در جهت احقاق حق به کار گیرد. اما چه فایده که آدمی در بسیاری از موارد غفلت میکند و خواسته یا ناخواسته از مسیر حق خارج میشود. فرمایشی منسوب به پیامبر اعظم(ص) است که میفرماید: «حق را بگویید هرچند به ضرر شما باشد». خداوند متعال به کلام حق برکت داده و ماهیت آن بهگونهای است که اگر جایی سخن حق با منطق و آرایش لازم خودش به میان آید هیچ سخن دیگری در مقابل آن تاب مقاومت کردن نخواهد داشت. البته تشخیص اینکه در شرایط زمانی و مکانی مختلف چه چیزی «حق» محسوب میشود همیشه کار سادهای نیست. بهعنوانمثال فرض کنیم راست گفتن درجایی سبب ایجاد فتنهای گردد. در چنین موقعیتی راست گفتن دیگر حق محسوب نمیشود. انسان بهطور طبیعی و فطری حقخواه است و گرایش بهحق دارد، زیرا کمالگرایی و نقص گریزی در انسان امری ذاتی است. اما وفاداری بهحق و حمایت از حقگویان همواره کار سادهای نیست. زیرا جهان آمیزهای از حق و باطل است و باطل به سبب فریبکاری و نیرنگ بازی همواره خود را حق مطلق و محض نشان میدهد و در این دغلکاری شناخت سره از ناسره برای مردم سخت میشود و در حیرت میمانند. در فرازوفرود زندگی و پیچیدگیهایی که اتفاقات اجتماعی ایجاد میکند و همچنین باوجود محدودیت امکانات و منافع، حس رقابت و حسادت و سایر مواردی دیگر ازایندست همه سبب میشود افراد در ارتباط با حق همواره نتوانند اقدامات لازم را انجام دهند و سخنان شایستهای به زبانآورند.
ازاینرو در مرور زمان چهره حق مخدوش میگردد و در غربت قرار میگیرد و باطل بهجای آن مینشیند و بدین گونه آدمی در معرض مسایلی قرار میگیرد که از زندگی خویش لذت نمیبرد و احساس بیعدالتی میکند. امروزه که در کارکردها و سامانههای بشری «اخلاق» حلقه مفقوده است بسیاری از افراد سودجو و منفعتطلب شدهاند و برای رسیدن به مطامع و اهداف خود دست به هر کاری میزنند و حق را کتمان و یا پایمال میکنند.
اتفاق تأسفبار و غلطی که در جامعه بهوفور دیده میشود و به مجموعههای مختلف اجتماعی همچون خانوادهها، سازمانها، ادارات و … آسیبهای فراوانی رسانده است. همه گروهها و افراد بهمنظور دفاع از ادعا و عملکردهایشان به مفاهیم حق و عدل متوسل میشوند. این مقوله ارزشمند بر همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان سایه افکنده است. هر کس خود را بر حق میداند و برای موجه جلوه دادن خود موضع خویش را حق و موضع طرف مقابل را باطل معرفی میکند.
یکی از مهمترین موانع تحقق حق در جامعه جو زدگیها و همرنگ جماعت شدنهاست. عدهای با خاموش ماندن حق را دفن میکنند از جایگزین شدن باطل ابایی ندارند و اینگونه انسان در توسعه بیعدالتی نقشآفرین و زیانکار است که باید روزی در برابر خداوند متعال پاسخگو باشد.
دیدگاهتان را بنویسید