نیان‌گذار مرکز نوآوری و کارآفرینی تک:

کمبود نیروی انسانی، آینده پیش روی اکوسیستم نوآوری

نخست نیوز – مرتضی عطایی‌نژاد در گفت‌و گو با خبرنگار استارتاپ خبری عصر هشتم در رابطه با چشم‌انداز زیست بوم نوآوری در ایران، اظهار کرد: سرمایه انسانی که در قالب پنجره جمعیتی دهه 60 بازگشایی شد و استفاده بهینه‌ای از آن نشده رو به بسته شدن است و بدنه‌ای از جوان که به علت پیک جمعیتی دهۀ 1360 می‌توانستند در این اکوسیستم حضور فعالی داشته باشند به علت ورود به دهه چهارم زندگی و کاهش شورو هیجان و ریسک‌پذیری در حال از دست دادن آنها هستیم پس باید هر چه سریعتر مسیرهای این راه باز و هموارتر شود.
وی افزود: مسیر‌های لازم برای رسیدن به کارآفرینی و راه‌اندازی کسب‌و کارها باید هر چه سریعتر باز و هموار شود و اگرنه از دورۀ پنجره جمعیتی عبور خواهیم کرد و کمبود نیروی انسانی شدیدی شکل خواهد گرفت.

تأثیر فضای ملتهب و هیجان‌انگیز
وی با اشاره به تأثیرات هیجانات اجتماعی و اقتصادی به عنوان چالشی برای استارتاپ‌ها، بیان کرد: گاهی تشکیل استارتاپ‌ها برای دستیابی به ترند‌هایی است که فضای اجتماعی و اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده که پرداختن بیش از اندازه به این موضوعات یکی از دلایل بروز شکست در استارتاپ‌هاست که علت این عارضه توجه بیش از حد به محیط پیرامون موضوعات کاری ترند است.
عطایی نژاد ادامه داد: برای ایده‌یابی و تشکیل استارتاپ‌ها باید به فرصت‌هایی بکر پرداخت و به جای مراجعه به محیط پر از هیجان کسب‌و کارها باید به کمک یک ایده متمایز آن بخش از بازار را به دست بگیرند که کسب‌و کارهای کمتری حضور دارند.

عدم روحیه همکاری چالش‌زا
بنیان‌گذار مرکز نوآوری و کارآفرینی تک بیان کرد: چالشی در بعضی از نقاط اکوسیستم استارتاپی به ویژه در شهر مشهد به عنوان عدم روحیۀ همکاری وجود دارد که باعث کاهش اعتماد به سایرین و آسیب به این اکوسیستم خواهد شد.
وی افزود: البته این چالش به عنوان هویت این اکوسیستم نیست اما به عنوان یک عارضه باید آن را پذیرفت و به فکر اصلاح و رفع آن بود.
وی تصریح کرد: به طور مثال در دو مجموعه که کار مشابهی در دست انجام است به جای هماهنگی و تقسیم وظایف با ایجاد رقابتی ناسالم سعی در تخریب یکدیگر دارند که متأسفانه باعث رشد هیچ‌یک از آنان نخواهد شد .

چالش‌ قانون‌های مانع‌زا
عطایی نژاد بیان کرد: مقررات به طور کلی باعث نظام‌مند شدن فضای کسب‌و کارهاست و به طور کلی هیچ قشری با آن مخالفتی ندارد اما در برخی مواقع به قدری این مقررات و چارچوب های تعیین کننده افزایش می‌یابند که باعث اختلالاتی ‌می‌شوند لذا مفهومی به عنوان مقررات زدایی وجود دارد که یکی از روش‌های بهبود فضای کسب‌و کار است و عبور از برخی از این قوانین می‌تواند بسیاری از موانع را از پیش راه استارتاپ‌ها بردارد.
وی در مورد علت پیدایش چنین قوانینی گفت: تغییر نگاه مسئولان مهم‌ترین رکن برای ایجاد و حتی تغییر این قوانین است و این موضوع تنها با اهمیت به جایگاه کسب‌و کارهای مختف و استفاده از آنان برای تدوین این قوانین است.
عطایی نژاد ادامه داد: بروز این پدیده به علت حضور قانون‌گذارانی است که در مجموعه‌های فرهنگی فعالیت دارند و باعث اتخاذ تصمیماتی می‌شود که به طور معمول دور از نتایج مطلوب است و خلاء حضور اقتصاددانان باعث بروز چنین قوانین چالش‌برانگیزی می‌شود.

مطالبه‌گری راهی برای برون رفت از چالش‌ها
عطایی‌نژاد با بیان اینکه تدوین بخشی از قوانین حوزه کسب‌و کار با مطالبه‌گری فعالان این عرصه شکل خواهد گرفت،گفت: علاوه بر تلاش فعالان برای رفع مشکلات بایستی با تشکیل انجمن‌ها و اتحادیه‌ها از طرف جامعه فعالان عرصه کارآفرینی، فضای مطالبه‌گری از قانون‌گذاران تشکیل شود تا تعاملات لازم شکل گرفته و در نهایت به انتخاب مدیرانی منجر شود که قدرت لازم برای تأثیرگذاری در تدوین قوانین لازم حمایت‌ آفرین از این اکوسیستم را داشته باشند.

رشد اکوسیستم کارآفرینی، چه‌طور و چگونه؟
به اعتقاد بنیان‌گذار مرکز نوآوری و کارآفرینی تک برای فراهم شدن زمینه رشد یک کسب‌و کار باید اکوسیستمی شامل تمام نقش‌آفرینان آن همانند دولت، دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی و تسهیل‌گر، بانک‌ها و … تشکیل شده و به ایفای نقش خود بپردازند.
عطایی‌نژاد ادامه داد: شرط شکل‌گیری این اکوسیستم فرهنگ‌سازی در زمینه اعتقاد و احترام به روحیه و نگاه کارآفرینی است که حتی باید در بدنه جامعه‌ نیز تزریق شود که کارآفرینان پیشرانان اقتصادی و حل مشکلات کنونی جامعه هستند.

تشکیل انجمن‌های گفتگو محور
عطایی‌نژاد با اشاره به شکل‌گیری تعاملات در فضای کارآفرینی به عنوان راه‌حلی مناسب برای حل مشکلات این اکوسیستم بیان کرد: تشکیل محافلی که نمایندگان دستگاه‌ها،ذی‌نفعان و بخش‌های خصوصی در آن حضور داشته باشند و گفت‌و گو پیرامون مسائل مختلف، می‌تواند راهگشای بسیاری از مسائل باشد.
وی با تأکید برای حضور دستگاه‌های مختلف در این تعاملات اظهار کرد: شکل‌گیری فرهنگ تعاملات در اکوسیستم نوآوری و کارآفرینی باعث اصلاح بسیاری از فرآیندها خواهد شد، شفافیت ارائه اطلاعات شکل می‌گیرد، سوء استفاده از برخی امتیازات به شدت کاهش خواهد یافت و امضا‌های طلایی به تدریج از بین می‌رود