معاون کلانتر

نخست نیوز، دکتر مهدی یاراحمدی خراسانی_شخص کلانتر یا اصلا دیده نمی‌شد و یا نقشی بسیار کمرنگ در روندها و فعالیت‌های جاری داشت. معاون کلانتر که از صلاحیت، هوش و استعداد چندانی هم برخوردار نبود هر کاری دلش می‌خواست انجام می‌داد و هر تصمیمی که صلاح می‌دانست می‌گرفت و هرگز خود را در مقابل کسی پاسخگو نمی‌دانست. و چون اختیارات به‌صورت کامل در دست او بود و مسوولیت ها به گردن کلانتر، با شجاعت و بدون در نظر گرفتن عواقب کار خود در میدان عمل تاخت‌وتاز می‌کرد. هرچند از آن زمان سال‌ها گذشته است اما خاطرات این اثر پویانمایی در ذهن مخاطبان به‌خوبی مانده است.

اکنون علاوه بر خاصیت نوستالوژی که آن اثر دارد «معاون کلانتر» تداعی‌کننده و بیانگر شیوه‌ای از مدیریت نیز هست که در آن نفر دوم کار نفر اول را می‌کند بدون آن‌که مسوولیت داشته باشد یا رد پا و امضایی از او به‌جای بماند. برخی مدیران چون یا حوصله‌ی کار اجرایی و مدیریتی را ندارند و یا به دلیل این‌که توان و تجربه‌ی انجام برخی از امور اجرایی در آن‌ها وجود ندارد موارد را به نفر دومی که به‌عنوان جانشین، قائم مقام یا معاون آن‌هاست واگذار می‌کنند و دیگر به خیر و شر امور هیچ کاری ندارند و در بسیاری موارد حتی به خود زحمت نمی‌دهند کیفیت عملکرد و یا تصمیمات آن فرد را بررسی کنند. این نوع رفتار درواقع به‌نوعی فرار از مسوولیت و اقدام ناصواب مدیریت است که سبب می‌شود بعد از گذشت زمانی نه‌چندان زیاد آن نفر دوم آرام‌آرام علایق و سلایق خود را جانشین اصول و ضوابط نماید و زمام سیستم و سازمان را کاملا در دستان خود بگیرد. حکایت تولد «شاه قلی‌های مدیریتی» روایتی تلخ از عدم درک و اهمیت یک جایگاه مدیریتی است که در ذهن برخی افراد وجود دارد.

شاید عده‌ای فراموش می‌کنند منصب مدیریت بیشتر از آن‌که «مقام» باشد «مسوولیتی» است که بر دوش افراد قرار می‌گیرد که روزی در دادگاه الهی باید پاسخگوی چگونگی رفتار خود در آن موقعیت باشند. آنچه باصرفه و صلاح مردم و منافع عمومی سروکار دارد هرگز جای تساهل و تسامح نیست که بخواهیم آن را به غیر واگذار کنیم و از تبعات و پیامدهای آن غفلت بورزیم. یک اصل جاوید در همه نظام‌های مدیریتی وجود دارد که طبق آن عنوان می‌شود که شاید بتوان برخی امور و اختیارات جایگاه مدیریتی را به فرد یا افرادی تفویض کرد اما هرگز مسوولیت ها قابل تفویض نخواهد بود. تفویض اختیار انجام کار به دیگران می‌تواند منجر به افزایش چندین برابر بهره‌وری در سازمان شود، به‌شرط آنکه بدانید این کار را چگونه به شکل درست خود انجام دهید. تفویض اختیار دارای فرآیند مشخصی است. همچنین امر واگذاری اختیارات در سطوح سلسله‌مراتب سازمانی قواعد و پیش‌نیازهایی لازم دارد که از مهم‌ترین آن‌ها ؛ اول برخورداری آن فرد از شرایط احراز تفویض اختیار است، دوم دقیقاً توضیح دهید که از کارکنان چه چیزی می‌خواهید انجام دهند و سوم این‌که مدیر ارشد هرگز نباید بعد از واگذاری امور دچار غفلت شود و از کیفیت روند اقدامات و تصمیمات افراد بی‌خبر باشد.