جلسه فوق العاده هیأت دولت به ریاست مخبر تشکیل شد
به گزارش حوزه احزاب نخست نیوز ، در روزهای خفقان بعد از کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد، و در شرایطی که خشم ملت از سرنگونی دولت منتخب و بازگشت دیکتاتوری شاه هنوز شعله می‌کشید، خبر از سرگیری روابط سیاسی با انگلستان که در جریان ملی شدن صنعت نفت تازه دستش از منابع نفتی ایران کوتاه شده بود، و نیز سفر نیکسون معاون وقت رئیس جمهور آمریکایی که عامل اصلی کودتا به حساب می‌آمد، حکم بشکه‌های نفتی را داشت که بر آتش فروکش نکرده‌ی خشم ملت فرومی‌ریخت و آن‌ها را دوباره به میدان مبارزه با دیکتاتور و حامیانش می‌کشید. و پیشاپیش همه اقشار بازاریان و دانشجویان؛ به روایت شهید چمران «دولت با خراب کردن سقف بازار و غارت اموال رهبران آن، بازاریان را کم و بیش مجبور به سکوت کرد، ولی دانشگاه همچنان خاری در چشم دستگاه می‌خلید و دست از مبارزه برنمی‌داشت». این بود که رژیم برای تسلط بر اوضاع و حفظ سلامت سفر نیکسون در اقدامی کم‌سابقه نیروهای نظامی‌اش را به دانشگاه گسیل داشت تا به‌زعم خود کمترین تحرکی را در نطفه خفه کرده و اجازه هیچ کنشی را به دانشجویان ندهد.
روز ۱۴ آذر دانشجویان در اعتراض به ورود «دنیس رایت» کاردار سفارت انگلیس تظاهرات پرشوری برپا کرده بودند و تظاهرات فردای آن روز یعنی ۱۵ آذر به خارج از دانشگاه کشیده شد و مأمورین رژیم در زد و خورد با دانشجویان تعداد زیادی را زخمی و مجروح و گروهی را نیز دستگیر کردند. روز ۱۶ آذر از همان ابتدا همه چیز به نظر دانشجویان غیرعادی می‌آمد؛ تجهیزات نظامی و حضور پرشمار سربازان خبر از حادثه‌ای دیگر می‌داد. دانشجویان اما به سفارش نهضت مقاومت ملی که چندی پس از کودتا شکل گرفته بود آرامش خود را حفظ کرده و به سخنرانی در کلاس‌ها پرداختند. اما یورش نظامیان دانشگاه را به آشوب کشید و میان آن‌ها و دانشجویان درگیری‌هایی ایجاد کرد که درنتیجه آن سه تن از دانشجویان در دانشکده فنی به نام‌های مصطفی بزرگ‌نیا، احمد قندچی، و آذر (مهدی) شریعت رضوی به شهادت رسیدند و تعداد زیادی نیز زخمی و مجروح شدند.
فردای آن روز نیز نیکسون به ایران آمد و دکترای افتخاری خود را در رشته حقوق از دانشگاه تهران که هنوز بوی خون می‌داد و در اشغال نیروهای نظامی بود، دریافت کرد.
از آن پس ۱۶ آذر، توسط کنفدراسیون دانشجویان ایرانی خارج از کشور روز دانشجو نامیده شد و به یاد دانشجویان شهیدش به نماد برجسته ماهیت ضداستکباری حرکت دانشجویان این آب و خاک و نیز نفرت از دولت برآمده از کودتای آمریکایی تبدیل شد و هویت جنبش دانشجویی در تقابل با نظام سلطه و مهم‌ترین مصداق آن یعنی آمریکا شکل گرفت.
۱۶ آذر مال دانشجوی ضد آمریکایی است
رهبر انقلاب در تشریح ماهیت این روز می‌فرمایند: «جالب است توجه کنید که ۱۶ آذر در سال ۳۲ که در آن سه نفر دانشجو به خاک و خون غلتیدند، تقریباً چهار ماه بعد از ۲۸ مرداد اتفاق افتاده؛ یعنی بعد از کودتای ۲۸ مرداد و آن اختناق عجیب – سرکوب عجیب همه نیروها و سکوت همه – ناگهان به وسیله‌ی دانشجویان در دانشگاه تهران یک انفجار در فضا و در محیط به وجود می‌آید. چرا؟ چون نیکسون که آن وقت معاون رئیس جمهور آمریکا بود، آمد ایران. به عنوان اعتراض به آمریکا، به عنوان اعتراض به نیکسون که عامل کودتای ۲۸ مرداد بودند، این دانشجوها در محیط دانشگاه اعتصاب و تظاهرات می‌کنند، که البته با سرکوب مواجه می‌شوند و سه نفرشان هم کشته می‌شوند. حالا ۱۶ آذر در همه‌ی سال‌ها، با این مختصات باید شناخته شود. ۱۶ آذر مال دانشجوی ضد نیکسون است، [مال] دانشجوی ضد آمریکاست، [مال] دانشجوی ضد سلطه است.»
علی‌رغم سرکوب ظاهری و رکود مقطعی جنبش دانشجویی و با وجود تفاوت‌های فکری و مسلکی دانشجویان در آن سال‌ها، اما ضدیت با استکبار فصل مشترک همه حرکت‌هایی بود که از ۱۶ آذر ۳۲ به بعد در دانشگاه‌ها شکل گرفت و تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشت؛ چه جریان‌های اسلام‌گرا که سال‌ها بعد و مقارن آغاز نهضت امام خمینی(ره) به دعوت ایشان برای مبارزه توأمان با استبداد داخلی و استکبار و استعمار خارجی به‌مثابه اصلی‌ترین حامیان رژیم لبیک گفته و در صف نخست مبارزه در ردیف پیشگامان خیزش انقلابی ملت درآمدند، چه آنان که متأثر از فضای آن روزها و به‌ویژه بازارِ گرم توده‌ای‌ها در دانشگاه‌ها جذب این جریان شده و ضدیت با آمریکا را در چارچوب گفتمان ضدامپریالیستی جریان‌های چپ پی می‌گرفتند، اما به هر حال علی‌رغم همه اختلاف سلیقه‌ها، گروه‌های مختلف دانشجویی بر سر تقابل با آمریکا اتفاق نظری قابل توجه داشتند.
تسخیر سفارت آمریکا، نقطه اوج مقابله جنبش دانشجویی با استکبار آمریکایی
نقطه اوج این ماجرا به ماه‌های نخست پیروزی انقلاب باز می‌گردد که دانشجویان انقلابی پیرو خط امام را راهیِ تسخیر سفارت آمریکا یا به تعبیری «لانه جاسوسی» کرد. ره‌گیری بسیاری از توطئه‌ها و دشمنی‌هایی که در همان ماه‌های ابتدایی علیه انقلاب نوپای اسلامی اعمال می‌شد آدرس سفارت آمریکا را می‌داد و برای آنان که هوشمندانه تحولات آن روزها را رصد می‌کردند تردیدی نمانده بود که این توطئه‌ها از جانب سفارت ایالات متحده در تهران پشتیبانی و راه‌بری می‌شود. لحاظ این حقیقت در کنار سابقه سیاه مداخلات آمریکا در مناسبات ملک و ملت از کودتای ۲۸ مرداد به این سو که در حافظه تاریخی ملت نقش بسته بود، جوانان و دانشجویان انقلابی را به چاره‌جویی برای این ماجرا واداشت؛ این بود که تعدادی از دانشجویان در سالروز کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان ۵۷ در حرکتی خودجوش از دانشگاه‌های مختلف تهران از جمله دانشگاه تهران، دانشگاه پلی تکنیک، دانشگاه شریف و دانشگاه ملی (شهید بهشتی کنونی) در قالب یک راهپیمایی گسترده به سمت دانشگاه تهران، و عده‌ای به سوی سفارت رفته و با بالارفتن از دیوارهای آن، سفارت را به تسخیر خود در آوردند. در همان ابتدا ۶۳ آمریکایی حاضر در این سفارت‌خانه به گروگان گرفته شد و اسنادی از جاسوسی آن‌ها به دست دانشجویان افتاد.
حرکتی که با حمایت قاطع حضرت روح‌الله «انقلاب دوم» نام گرفت و به تعبیر رهبر معظم انقلاب «ضربه ملت ایران به آمریکا بود.» که شکست هیمنه و اقتدار ساختگی چندین ساله آمریکا در مقام بزرگترین ابرقدرت دنیای آن‌روز را در پی داشت و روحیه خودباوری و استقلال‌طلبی را به ملت‌های به پاخاسته تزریق کرد و ملت‌ها را به مقابله با آمریکا و عوامل دست‌نشانده او در نقاط مختلف جهان برانگیخت.
منبع ایرنا
دیدگاهتان را بنویسید