راهبرد مشخص ایران در قبال آمریکا

پس از روی کار آمدن بایدن در آمریکا و شعار وی مبنی بر بازگشت به توافق هسته ای و احیای برجام، هنوز او قدمی در این مسیر بر نداشته است. در حالی که انتظار می رفت رییس جمهوری جدید این کشور اشتباهات دولت «دونالد ترامپ» را اصلاح و به منظور عملیاتی سازی برجام به رفع تحریم ها اقدام کند ولی به نظر می رسد حاضر به برداشتن گام نخست نیست.

مطالبات ایران از دولت جدید امریکا مشخص است به طوری که راهبرد ایران در قبال دولت جدید امریکا به وضوح از زبان رهبر معظم انقلاب ، رییس جمهور و همچنین بر پایه مصوبه مجلس شورای اسلامی تشریح شده است.

بدعهدی آمریکا و خروج این کشور از برجام در شرایطی انجام گرفت که ایران، پذیرای یک پنجم بازرسی‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی بود. همچنین ۱۷ گزارش سریالی «یوکیا آمانو» مدیرکل فقید آژانس مبنی بر پایبندی تهران به برجام از تعهدپذیری و صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران نشان داشت.

در فضایی ایران و آمریکا می توانند در سایه برجام به رفع موانع اقدام کنند که اصول دیگری چون «کاهش تنش در برابر کاهش تنش» و «احترام در برابر احترام» را مدنظر قرار دهند. تجربه پروژه شکست خورده فشار حداکثری ترامپ بر ایران باید طرف اروپایی و رییس جمهوری جدید آمریکا را به این نتیجه برساند که تنها با زبان احترام باید با ایران سخن گفت. همان گونه که ظریف در جریان مذاکرات هسته ای گوشزد کرد که هیچگاه یک ایرانی را تهدید نکنید چرا که ایرانیان از هیچ تهدیدی نمی هراسند.

بایدن برای اتخاذ تصمیم سنجیده در پیوند با برجام بهتر است نیم نگاهی به مصوبه آذرماه مجلس شورای اسلامی بپردازد. اهمیت لغو تحریم ها به حدی است که مجلس، قانونی به نام «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» تصویب کرد که دولت را ملزم می‌کند سالانه ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد ذخیره کند. براساس این مصوبه در صورتی که تا سوم اسفند تحریم‌های مالی، بانکی و نفت برداشته نشوند، بازرسان آژانس باید از ایران اخراج شوند و جمهوری اسلامی اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند. بر اساس پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هسته‌ای (ان‌پی‌تی) بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مجازند سرزده و هر زمان که لازم بدانند از تاسیسات هسته‌ای ایران بازرسی کنند.

از آنجا که مصوبه مجلس با مهر تایید شورای نگهبان به قانون تبدیل شده از سوی دولت لازم الاجرا است. در همین ارتباط «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه چند روز پیش تاکید کرد: مجلس مصوبه‌ای را تایید کرده که بر طبق آن موظف هستیم برخی اقدامات را انجام دهیم یکی غنی سازی ۲۰ درصد بود که شروع شده و دیگری پایان دادن به اجرای پروتکل الحاقی است که از ۲۱ تا ۲۳ فوریه باید عملیاتی شود و ما طبق قانون موظف هستیم این کار را انجام دهیم.

در حالی که انتظار می رود آمریکا با هدف احیای برجام، نخستین گام را با هدف نشان دادن حسن نیت بردارد اما گویی طرف غربی هنوز از مطالبات گزاف خود مبنی بر طرح مسایل موشکی و منطقه ای دست نکشیده اند. درک این نکته دشوار نیست که در صورت گره زدن مسایل بی ارتباط به برجام، توافق از مسیر اصلی فاصله خواهد گرفت و این کلاف در هم تنیده، پیچیده تر خواهد شد. تهران بر پایه راهبرد مشخص خود نه حاضر به تضعیف توان دفاعی و موشکی خود است و نه بازیگران منطقه ای را در مذاکرات جدید سهیم خواهد کرد؛ دشمنانی که در این سال ها از هر فرصتی برای ضربه زدن به توافق هسته ای و به نابودی کشاندن برجام استفاده کرده اما در نهایت ناکام ماندند.