قیمت بنزین مازاد بر سهمیه ۵۵ هزار تومان؟
سال‌ها است در فصل ارایه بودجه به مجلس، حرف و حدیث‌ها و نقد و جدال‌های مشابه و تکراری را شاهد هستیم. از بی نظمی دولت تا ارقام غیرواقعی، تا دعوا بر سر بودجه عمومی و بودجه شرکت‌های دولتی، تا جدال بر سر میزان افزایش حقوق کارمندان و بودجه عمرانی تا بودجه نهادهای مذهبی-فرهنگیِ حاکمیتی.
مساله مهمی که در میان دعواها گم می‌شود و سال‌ها است از آن غفلت شده ساختار اجرایی و بروکراسی بیمار کشور است که در فصل بودجه ریزی نمود آن مشخص می‌شود، اما به قدر کافی به آن پرداخته نمی‌شود. عجیب‌ترین نکته در همین جا است. چرا که به جای علت، به سراغ معلول می‌رویم. به جای برنامه ریزی اساسی برای بازنگری و اصلاح ساختار بروکراتیک و اجرایی کشور، صرفا به اعداد و ارقام بودجه می‌پردازیم.
معضل بودجه‌ریزی، معلول بیماری ساختاری نهادها است. تعدد نهادها و سازمان‌های دولتی و حاکمیتی، تعداد بسیار بالا و نامتعارف کارمندان کشور، تناقض و تضاد کارکرد برخی نهادهای دولتی با هم، وجود بخش‌های جانبی و ادارات تابعه پرتعداد و کم اثر در دولت و… علل اصلی معضلات بودجه‌ریزی در کشور است. متاسفانه هر ساله در کشور ما دعوای بودجه، صرفا به بودجه چند نهاد مذهبی، صداوسیما و میزان افزایش حقوق کارمندان محدود می‌شود.
مسایل اساسی همچون تعدد نهادها، تعداد بسیار زیاد کارمندان دولت، عدم تحقق درآمدهای پیش‌بینی شده از مالیات، یا فرار مالیاتی سنگین هزاران میلیاردی برخی اصناف و مشاغل در میان دعواها گم می‌شود تا سال بعد و زمان بودجه‌ریزی و بحث‌های تکراری و ملال آور. چرا کسی نمی‌پرسد با چه منطقی ادارات تابعه سازمان‌ها، بعضا به اندازه سازمان مرکزی، کارمند دارد؟ یا اصلا چرا این همه بخش و معاونت و قوانین و… برای امور خرد و کلان اجرایی وجود دارد؟ با چه منطقی در تمام استان‌ها، تمام نهادها و وزارت خانه‌ها، ادارات تابعه شلوغ، عمدتا فشل و بودجه خور دارند؟
چرا کسی از تعدد مراکز دانشگاهی بودجه خور در سراسر کشور انتقاد نمی‌کند؟ آیا این همه مرکز دانشگاهی هزینه‌بر و کم فایده که از علل رواج مدرک گرایی اند، مضرترند یا فلان نهاد مذهبی با بودجه چند میلیارد تومانی؟ چرا کسی از عدم شفافیت بودجه شرکت‌های دولتی مطالبه گری نمی‌کند؟ درحالی دولت ناله بودجه سر می‌دهد، که بودجه شرکت‌های دو سوم بودجه را در بر می‌گیرد و حساب و کتاب شفافی هم ندارد، و در مقابل بودجه عمرانی و بهداشتی رقم مکفی نیست.
مادامی که دعوای بودجه در کشور به ذره بین انداختن روی بودجه چند نهاد فرهنگی و مذهبی تقلیل می‌یابد و از معضلات اساسی سیستم اجرایی و بروکراتیک غفلت می‌شود، این وضعیت فاجعه بار در بودجه ریزی را شاهد خواهیم بود.
دیدگاهتان را بنویسید