تراکتور در نیمه راه یک رویا
به گزارش نخست نیوز، جواد لگزیان_حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدجلال حسینی در این‌خصوص در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار کرد: کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی دارای گنجینه ارزشمندی از کتاب‌های خطی و چاپ سنگی است که این آثار در کنار دیگر منابع، با روش‌های مختلفی در دسترس اندیشمندان، پژوهشگران و عموم مردم قرار گرفته است.
وی ادامه داد: در حال حاضر خدمات و شیوه‌های مختلفی برای دسترسی به این گنجینه ارزشمند با توجه به شرایط علمی و نوع بهره‌برداری مخاطبان و با هدف ایجاد امکان پاسخگویی به طیف گسترده و متنوع نیازمندی‌های آنان و دستیابی به منابع، طراحی و ارائه شده است.
امکان مطالعه منابع در کتابخانه دیجیتال
حسینی گفت: علاقه‌مندان به منابع خطی می‌توانند به‌صورت مستقیم و بدون نیاز به هرگونه عضویت یا درخواستی، فقط با مراجعه به پایگاه اینترنتی کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی به نشانی: «https://digital.aqr.ir»، از 20 هزار نسخه خطی و سه هزار کتاب چاپ سنگی موجود در این پایگاه، استفاده کنند.
وی افزود: دراین‌میان، پژوهشگران نسخ خطی و سایر اندیشمندانی که در مسیر پژوهش خود نیاز به مراجعه به منابع دست‌نویس قدیمی دارند، امکان درخواست فایل 70 هزار نسخه خطی و بیش از هفت هزار نسخه چاپ سنگی، از طریق خدمت «تحویل مدرک» در کتابخانه دیجیتال این آستان مقدس را دارند. تمامی درخواست‌ها پس از بررسی کارشناسی و پرداخت هزینه دریافت خدمت، در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.
رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بیان کرد: از آنجایی که تعداد قابل توجهی از نسخ خطی، بارها از طرف پژوهشگران درخواست شده و یک بار چرخه کارشناسی و تأیید را طی کرده است، کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی با طراحی سامانه دسترسی آنی، این نسخ را از چرخه کارشناسی مجدد خارج کرده و بدون واسطه در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: در این خدمت، پژوهشگران به بیش از سه هزار و 700 نسخه خطی و سنگی پرمخاطب به‌صورت لحظه‌ای، از طریق این سامانه دسترسی دارند.
ایجاد ایستگاه‌های مطالعه نسخ خطی
حسینی گفت: برخی از مواقع، پژوهشگران نسخ خطی برای تصحیح نسخ یا مطالعات موضوعی خاص، نیاز به دسترسی به تعداد بالایی نسخه به‌صورت هم‌زمان دارند که سفارش این تعداد نسخه از طریق خدمت تحویل مدرک، نیازمند صرف زمان و هزینه زیادی است.
وی افزود: دراین‌راستا، کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی برای تسهیل دسترسی مراکز علمی و پژوهشی، حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها، خدمت جایگزینی تحت عنوان «ایستگاه مطالعه نسخ خطی» راه‌اندازی کرده است.
رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی ادامه داد: برای این مراکز، فقط با ارسال یک درخواست رسمی، امکان دسترسی به مجموعه کامل نسخ خطی آستان قدس رضوی در محل همان مرکز ایجاد می‌شود. به‌این‌ترتیب، آن‌ها نیازی به ثبت درخواست‌های متعدد ندارند.
وی تصریح کرد: تاکنون، 39 ایستگاه مطالعه برای مراکز متقاضی در سراسر کشور راه‌اندازی شده است. هرچند زیرساخت دریافت هزینه اشتراک برای این خدمت در نظر گرفته شده، اما در حال حاضر این خدمت به‌صورت رایگان ارائه می‌شود.
معرفی خدمات دفتر ویژه نخبگان
در ادامه رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، بیان کرد: از طرف دیگر، پژوهشگران تراز اول، نخبگان و شخصیت‌های علمی ممتاز، همواره به‌دلیل مشغله فراوان و کمبود زمان، فرصت کافی برای ثبت درخواست و پیگیری موردی منابع مورد نیاز خود را ندارند.
حسینی گفت: ازاین‌رو، کتابخانه دیجیتال این آستان مقدس، ارائه خدمت جدیدی را تحت عنوان «دفتر ویژه نخبگان» از سال گذشته در دستور کار قرار داده که به واسطه آن، تمامی فرآیندهای اداری مربوط به درخواست و تحویل منابع مورد نیاز برای این افراد، حذف شده است.
وی افزود: به‌این‌ترتیب که این افراد شاخص، فقط با مراجعه به یک شبکه اجتماعی مشخص، به‌صورت مستقیم می‌توانند درخواست خود را مطرح و در کوتاه‌ترین زمان ممکن، خدمات دریافت کنند. این خدمت از مهرماه 1403 با ارسال دعوت‌نامه برای پژوهشگران منتخب، به‌طور رسمی آغاز شده است.
راه‌اندازی تالار خدمات تخصصی
حسینی به فعالیت تالار خدمات عمومی نسخ خطی در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نیز اشاره و اظهار کرد: این تالار به ارائه خدمات مشاوره برای آشنایی و دسترسی مراجعان به نسخ خطی، دیدن تصاویر منابع و واگذاری تصاویر در صورت نیاز توسط کارشناس تالار اختصاص دارد.
وی با بیان اینکه کتابخانه تخصصی مرجع نسخ خطی نیز در کنار تالار خدمات عمومی، نیازهای پژوهشی مراجعان حضوری مرکز نسخ خطی کتابخانه را برطرف می‌کند، گفت: تالار خدمات تخصصی این مرکز نیز به‌منظور استفاده از ظرفیت فکری استادان و مشاوران نسخ خطی، راه‌اندازی شده است و استادان نسخ خطی می‌توانند در قالب فرصت‌های مطالعاتی، از این تالار برای پژوهش‌های خطی خود استفاده کنند.
رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی افزود: همچنین این تالار به‌عنوان محلی برای استفاده تخصصی از نسخ خطی با امکان دسترسی آزاد به تصاویر نسخ خطی، در اختیار قرار دادن رایانه شخصی در صورت نیاز، دسترسی به کتاب‌های نفیس فاکسیمیله خطی و دیدن اصل نسخه متناسب با تحقیق و ضرورت، ایجاد شده است.
وی خاطرنشان کرد: امیدوارم با همکاری هر چه بیشتر پژوهشگران بتوانیم میراث گرانبهای موجود در گنجینه رضوی به‌ویژه تراث اسلامی را بیش از پیش به فرهنگ‌دوستان معرفی کرده و در مسیر دستیابی به هدف مرجعیت علمی آستان قدس رضوی، قدم‌های بلندی برداریم.
دیدگاهتان را بنویسید