چانه زنی دشوار بین ترکیه و غرب بر سر اف ۱۶ و سوئد؛ ناتو «بله» را از اردوغان می‌گیرد؟

به گزارش نخست نیوز، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه برای شرکت در نشست سران کشورهای عضو ناتو، امروز به لیتوانی می رود. او قرار است در ویلنیوس پایتخت لیتوانی، در حاشیه نشست ناتو، چند دیدار مهم داشته باشد.

اردوغان در حالی به سوی لیتوانی می رود که پیش از سفر، با جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به صورت تلفنی گفتگو کرده و مایل است از کارت و ابزار خود برای مخالفت با عضویت سوئد در ناتو، حداکثر استفاده را ببرد و تنها زمانی «بله» را بگوید که مطمئن شود، بایدن و دیگران، شرایط او را پذیرفته اند.سایت مشهور اینترنت خبر (internethaber) متعلق به برادران اوز ایشیک که همواره تحت امر اردوغان و سلیمان سویلو بوده اند، مدعی شده که اردوغان، با بایدن، بی تعارف صحبت کرده و به او گفته است: «از نظر ما، سوئد هنوز برای پیوستن به ناتو، از آمادگی لازم برخوردار نیست و از آنجایی که نمی تواند به درستی با گروه تروریستی پ.ک.ک مبارزه کند، اجازه ورود نخواهیم داد».

البته این جملات، با این صراحت، در اطلاعیه رسمی کاخ ریاست جمهوری ترکیه نیامده، اما اوز ایشیک ها مدعی هستند که منبع خبر آنها، دقیق و موثق است.دو بیانیه متفاوت درباره گفتگوی اردوغان و بایدن

نهاد ریاست جمهوری ترکیه، به تفصل به موضوعات مختلف گفتگوی اردوغان و بایدن اشاره کرده و این موارد را برشمرده است:

1.رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه اعلام کرد: سوئد با ایجاد تغییراتی در قوانین ضد تروریسم خود، گام هایی در مسیر درست برداشته است، اما حامیان سازمان تروریستی پ.ک.ک همچنان به برگزاری تظاهرات آزادانه در حمایت از تروریسم ادامه می دهند و چنین چیزی، اثر اقدامات انجام شده را باطل می کند.

2.رئیس جمهور اردوغان، به این اشاره کرد که ربط دادن موضوع خرید جنگنده های F-16 با تصیمیم ترکیه درباره عضویت سوئد، رویکرد صحیحی نیست. اردوغان از بایدن رئیس جمهور آمریکا به دلیل حمایت وی از درخواست ترکیه برای F-16 تشکر کرد.

3.رئیس جمهور اردوغان اعلام کرد که ترکیه در مورد عضویت در اتحادیه اروپا رویکرد صادقانه دارد و به اصول آن پایبند است. ما خواهان احیای روند عضویت کامل در اتحادیه اروپا هستیم. در اجلاس ویلنیوس از کشورهای پیشروی اتحادیه اروپا و رهبری اتحادیه خواستار ارائه توضیح شفاف هستیم و می خواهیم متحدین ما از عضویت ترکیه حمایت کنند.بیانیه وب سایت کاخ سفید نسبتاً کوتاه است. این بیانیه به چنین جملاتی اکتفا کرده است: «جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا امروز و پیش از اجلاس سران ناتو در ویلنیوس پایتخت لیتوانی، با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه گفتگو کرد. آنها درباره طیفی از موضوعاتی که رهبران ناتو در اجلاس سران در نظر خواهند گرفت گفتگو کرده و تعهد مشترک خود را برای ادامه حمایت از عضویت اوکراین ابراز کردند. بایدن و اردوغان، همچنین تلاش‌ برای تقویت روابط دوجانبه را بررسی کردند. پرزیدنت بایدن همچنین تمایل خود را برای خوشامدگویی به سوئد در جمع اعضای ناتو در زودترین زمان ممکن، اعلام کرد».

باز هم چشمان جهان…

یکی از تیترهای مرسوم روزنامه های تحت امر حزب عدالت و توسعه، درباره بسیاری از دیدارهای دیپلماتیک اردوغان، چنین است: «تمام جهانیان، به نتایج این دیدار چشم دوخته اند!»

تیتر اغراق آمیز و سرشار از غلو که در بالا به آن اشاره شده، گویای این واقعیت است که اردوغان و حزب حاکم همچنان به دنبال این هستند که حضور در محافل دیپلماتیک جهان را در سیاست داخلی، همچون یک ابزار تبلیغاتی مورد استفاده قرار دهند.

اگر نه کیست که نداند، اردوغان با بحران اقتصادی فعلی، توانایی آن را ندارد که در برابر همه متحدین غربی خود، ساز مخالف بزند. البته حتی اگر با بحران اقتصادی هم روبرو نمی شد، باز هم موقعیت ترکیه نزد ناتو، آمریکا و اتحادیه اروپا، ضعیف تر از آن است که بخواهد دم از استقلال استراتژیک بزند.پوشش رسانه ای هیجانی و حماسی گفتگوی اردوغان و بایدن در رسانه های تحت امر حزب حاکم ترکیه در حالی است که فحوای بیانیه کاخ سفید نشان دهنده این است که آمریکا، هنوز هم هیچ تعهد واضحی به ترکیه نداده و مشخص نیست که در مورد خواسته های اردوغان، چه تصمیمی خواهد گرفت.

باز هم لابی یونان به میدان آمد

باز هم در آستانه هموار شدن نسبی راه فروش جنگنده های اف 16 به ترکیه، سر و کله لابی یونانی پیدا شد و رسانه های طرفدار حزب حاکم در ترکیه، نامه چند نماینده مجلس آمریکا را به عنوان یک رسوایی قلمداد کردند.

کریس پاپاس، گاس بیلیراکیس، فرانک پالون، جان ساربانیس، دینا تیتوس و نیکول مالیوتاکیس، 6 نماینده مجلس آمریکا، نامه ای برای آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه فرستاده و درباره ترکیه به او هشدار داده اند. این نمایندگان اعلام کرده اند که موضوع پیوستن سوئد به ناتو، اهمیت ویژه ای دارد و اگر قرار است به خاطر جلب رضایت ترکیه اقدامی شود، لازم است که واشنگتن، جانب احتیاط را رها نکند.

نمایندگان مزبور نوشته اند: «در مورد گفتگوهای بین ایالات متحده و ترکیه در مورد فروش هواپیماهای جنگی F-16 و کیت های مدرن سازی، لازم می دانیم به این نکته اشاره کنیم که اگر توافقی برای فروش F-16 و کیت‌های نوسازی به ترکیه در نظر گرفته می‌شود، باید توافق مشروط در میان باشد. ما قویاً توصیه می‌کنیم که هرگونه توافق نهایی شامل مکانیسم‌ هایی برای نظارت، توقف، به تاخیر انداختن یا عقب ‌نشینی و انصراف کامل از انتقال چنین سلاح‌ هایی به ترکیه باشد در صورتی که این کشور، بخواهد اقداماتی انجام دهد که امنیت ملی آمریکا را تهدید یا تضعیف ‌کند».

اردوغان در حوزه سیاست داخلی نیز روی موضوع سوئد و ناتو زوم کرده و تلاش می کند از این موضوع، استفاده سیاسی به عمل آورد. او قرآن سوزی در سوئد را نتیجه تفرقه مسلمانان دانسته و اعلام کرده که اگر همه کشورهای اسلامی در برابر چنین رویدادهایی متحد شوند، کسی جرات نخواهد کرد دست به چنین فعل موهنی بزند. البته اردوغان فقط در داخل به این شکل صحبت می کند و در خارج، صرفاً به این اکتفا کرده که سوئد، برای پیوستن به ناتو، باید سران پ.ک.ک را به آنکارا تحویل دهد و آمریکا نیز باید امضای نهایی را پای قرارداد فروش اف 16 بزند.

در پایان باید گفت، ترکیه برای تصمیم گیری در مورد عضویت سوئد در ناتو، با شرایط ویژه ای روبروست و علاوه بر مشکلات ناشی از بحران اقتصادی، در معرض فشارهای بی سابقه آمریکا قرار گرفته است.