طبقه متوسط ضامن پیشرفت کشور

در کشورمان به زودی انتخابات دیگری از راه خواهد رسید و هشتمین رییس جمهوری کشور در سال ۱۴۰۰ معرفی خواهد شد. جریان اصلاحات در ایران که از نظر شکلی در میانه دهه ۷۰ ظهور کرد همواره برای ابراز وجود درانتخابات، جامعه هدف خود را طبقه متوسط قرار می داد.

اصلاح طلبان ،طبقه متوسط را اهرم های بوروکراتیک(دیوان سالارانه) و تکنوکراتیک(فن سالارانه) رشد و توسعه جامعه می دانستند تا از این طریق مهمترین گفتمان خود را که توسعه سیاسی بود به پیش ببرند.

اما واقعیت جامعه ایران می گوید این طبقه دیگر حال و روز خوبی ندارد و هیچ زمانی مانند امروز زمین گیر نبوده است. اگرخلاصه ترین ویژگی طبقه متوسط را همان که در تعریف “وبر” آمده است بدانیم ، طبقه متوسط ایران دیگر سه ویژگی “قدرت، منزلت و ثروت(سطح متعارف)” را از دست داده است و در وضعیت بد معیشتی به سر می برد و خود را سرخورده و غیر موثر می بیند.

این طبقه زمانی که حال و روز بهتری داشت بارها در بزنگاه های مختلف به کمک اصلاح طلبان در انتخابات آمد. حتی وقتی از طبقه متوسط خواسته شد از حسن روحانی که یک اصول گرای میانه رو است حمایت شود، باز این طبقه خواسته اصلاح طلبان را اجابت کرد تا مانع از قدرت گرفتن تندروها شود.

برای همین است که برخی گروه های سیاسی از زمین گیر شدن طبقه متوسط در فقر و نداری خوشحال هستند و این وضعیت را در انتخابات پیش رو به نفع خود می دانند. آنها می دانند در نظام های غیردمکراتیک، رشد طبقه متوسط می تواند هزینه ساز باشد.

طبقه متوسط امروز ایران ذهن درگیری دارد ودیگر به نفع هیچ رویداد سیاسی “ابتکار عمل” نخواهد داشت. ابتکارعمل نداشتن طبقه متوسط و زمین گیر ماندن آن، اگر چه ممکن است خوشحالی کوتاه مدتی برای منافع برخی افراد و گروه های سیاسی باشد اما خسرانی بزرگتر برای یک سیستم و جامعه است و حکایتی تلخ تر از یک انتخابات را به دنبال خود خواهد داشت.

اگر شرایط به گونه ای ادامه یابد که رییس جمهوری آینده نتواند یا نخواهد در تحقق سه عنصر ” قدرت، منزلت و ثروت”برای طبقه متوسط تلاش کند باید آینده ای تاریک تر را به انتظار بنشینیم.

پویایی و کنشگری سیاسی طبقه متوسط همواره برای بسیاری از کشورهای توسعه یافته، مهم بوده است. تمام کشورهایی که در دنیا پیشرفت کرده اند، اعم از غرب، آسیا و حتی آمریکا لاتین عموما طبقه متوسط دارند. گفته می شود “طی ۲۰ سال آینده حدود ۵۰۰ میلیون نفر در آسیا و آمریکای لاتین به طبقه متوسط اضافه می شوند. این کشورها به این نتیجه رسیده اند از نظر علمی تقویت طبقه متوسط ضامن پیشرفت یک کشور است.

بایدن رییس جمهور جدید آمریکا نیز در مراسم تحلیف خود با اشاره به وضعیت این طبقه درجامعه آمریکا گفت “ما باید طبقه متوسط آمریکا را زنده کنیم”. بایدن می داند که این طبقه، موتور محرکه توسعه و تولید کشورش خواهد بود. او گفت “طبقه متوسط را دوباره خواهیم ساخت و پیشتازان عدالت و قدرت پارلمان (دموکراسی )خواهیم بود”.

اگرطبقه متوسط در جامعه ایران زمین گیر بماند شایسته ها رییس جمهور نخواهند شد. این طبقه آن گونه که ارسطو می گوید خود “شایسته فرمانروایی هستند” و اگر حذ