سرقت رایانه‌ای چیست ؟

نخست نیوز : امین قاسم زاده- سرقت رایانه‌ای:سرقت به معنای ربودن مال غیر می‌باشد که قانون‌گذار در ماده 267 قانون مجازات اسلامی آن را تعریف کرده است اما در مورد سرقت رایانه‌ای این ربودن با ربودن مال به روش سنتی تفاوت دارد قانون‌گذار در ماده 740 قانون جرایم رایانه‌ای به ربودن داده‌های دیگری اشاره دارد پس می‌توان تفاوت سرقت سنتی و سرقت رایانه‌ای را در همین‌جا متوجه شد که در سرقت رایانه‌ای منظور ربودن هر داده‌ها و اطلاعات مجنی علیه است خواه این داده‌ها ارزش مال داشته باشد و خواه ارزش مالی نداشته باشد زیرا در ماده 740 قانون جرایم رایانه صرفا کلمه داده‌ها آورده شده است و تفکیکی از حیث مالی یا غیرمالی آن اطلاعات و داده نشده است درحالی‌که در سرقت سنتی مال ملاک سرقت است پس می‌توان گفت سرقت رایانه ای گسترده‌تر از سرقت سنتی است.
عناصر سرقت رایانه‌ای
این نوع سرقت ممکن است از طریق هک کردن موبایل یا رایانه و لب تاب شما انجام شود به این صورت که فردی بدون اطلاع شما به محتوای برنامه‌های شما در دستگاه شما راه پیدا می‌کند و این اطلاعات را یا از دسترس شما خارج می‌کند و یا اینکه همه یا بخشی از اطلاعات شمارا کپی می‌کند البته ممکن است سرقت اطلاعات و داده‌های از هر مکانی صورت بگیرد و صرفا لازم نیست فرد وارد خانه شما بشود و سپس اقدام به ربودن اطلاعات شما از طریق رایانه و … شما بکند و یا اینکه ممکن است فرد از طریق ایجاد ایمیل‌های جعلی بانام شما و یا از طریق ایجاد درگاه‌های پرداخت جعلی اطلاعات شمارا برباید .در مورد اینکه فردی اطلاعاتش را برای دیگران به نمایش می‌گذارد ولی اجازه کپی کردن آن اطلاعات را نداده است ولی فردی دیگری این اطلاعات را کپی کند شاید به نظر برسد که مرتکب جرم سرقت رایانه‌ای شده است زیرا بدون رضایت مجنی علیه این کار را انجام می‌دهد .
عنصر مادی این سرقت کپی کردن اطلاعات و داده‌ها و یا کات کردن اطلاعات و داده‌های شخص مجنی علیه است و در مورد عنصر روانی آن می‌توان به‌قصد ربودن این داده‌ها به‌وسیله رایانه و تلفن همراه و .. عالما و عامدا نام برد .در مورد عنصر قانونی قانون‌گذار در ماده 740 قانون تعزیرات و جرایم رایانه‌ای به جرم انگاری این نوع سرقت پرداخته است.
از مجموع سخنان بالا می‌توان چنین برداشت کرد که شرایط تحقق این نوع سرقت، کپی یا کات کردن اطلاعات یک شخص (خواه این اطلاعات جنبه مالی داشته باشد و خواه نداشته باشد) از طریق رایانه گوشی همراه و..می‌باشد .
مجازات سرقت رایانه‌ای
در مورد سرقت رایانه‌ای قانون‌گذار در ماده 740 قانون جرایم رایانه‌ای این‌گونه بیان می‌دارد :هر کس به‌طور غیرمجاز داده‌های متعلق به دیگری را برباید چنانچه عین داده‌ها در اختیار صاحب آن باشد به جزای نقدی از یک‌میلیون ریال تا بیست میلیون ریال و در غیر این صورت به حبس از 91 روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا بیست میلیون ریال یا هردو مجازات محکوم خواهد شد .
همان‌طور که می‌بینید قانون‌گذار بین مجازات تفکیک قائل شده است یعنی اگر اصل اطلاعات برای مجنی علیه باقی بماند یعنی سارق رایانه‌ای اطلاعات را کپی کند به مجازات نقدی یک میلیون ریال تا بیست میلیون ریال محکوم خواهد شد و درصورتی‌که اطلاعات از دسترس مجنی علیه خارج شود یا سارق اطلاعات را کات کند به مجازات حبس از 91 روز تا یک سال یا جزای نقدی پنج میلیون ریال تا بیست میلیون ریال محکوم خواهد شد. به نظر می رسد در رابطه با مجازات شروع به جرم باید بر طبق ماده 122 تا 124 قانون مجازات اسلامی عمل کرد.
نحوه رسیدگی
طبق رای وحدت رویه شماره 729 سال 91 دادگاه صالح جرایم رایانه‌ای دادگاه محل وقوع جرم است.
مجنی علیه با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و پر کردن فرم شکوائیه می‌تواند شکایت خود را در دادسرا ثبت کند البته که شاکی در ابتدا می‌تواند به پلیس فتا نیز مراجعه کند یا اینکه اگر در کلانتری محل نیز شکایت کند ماموران کلانتری پرونده را به پلیس فتا ارجاع می‌دهد .
درصورتی‌که فرد از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی شکایت خود را در دادسرا ثبت کند باید در روز مقرر به همراه پرینت شکوائیه به دادسرا مراجعه کند و پس از ابطال تمبر و پرداخت هزینه دادرسی پرونده توسط دادسرا به پلیس فتا جهت تحقیقات مقدماتی ارجاع داده می‌شود . رییس پلیس فتا پرونده را به مامور دایره مربوط می‌فرستد و مامور مربوطه تحقیقات خود را با بازجویی از شاکی آغاز می‌کند و پس از تحقیقات پرونده را به دادسرای بخش جرایم رایانه‌ای ارجاع می‌دهد سپس شاکی در وقت معینی به دادسرا رجوع می‌کند و شکایت خود را برای بازپرس شرح می‌دهد و درصورتی‌که بازپرس دلایل را کافی بداند قرار مجرمیت صادر می‌کند و با تایید دادستان کیفرخواست صادر می‌شود و پرونده به دادگاه ارجاع داده می‌شود و قاضی دادگاه نیز تحقیقات کافی را انجام می‌دهد و سپس حکم را صادر می‌نماید .