یک کارشناس بازار سرمایه

بانک‌ها عامل اصلی ریزش بورس هستند

همایون دارابی در خصوص وضعیت بازار سرمایه با اشاره به اینکه بورس در این مدت قربانی سیاست‌های غلط نرخ بهره و سیاست‌های بانک مرکزی شده است، گفت: با نرخ بهره ۱۸ تا ۲۱ درصدی کنونی هیچ فعالیت اقتصادی توجیه پذیر نیست و این روند مانند یک شیر، جریان نقدینگی را به روی بخش‌های تولید و سرمایه‌گذاری قطع کرده است.

دارابی با بیان اینکه با نرخ بهره ۱۸ تا ۲۱ درصدی بیشتر سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند پول خود را به جای سرمایه گذاری در تولید به بانک‌ها بسپارند و بدون دردسر سود آن را دریافت کنند، افزود: در حال حاضر بانک‌ها با انباشت سپرده مواجه هستند و ماهیانه نزدیک به ۱۰۰ هزار میلیارد تومان به سپرده‌های بانکی سود پرداخت می‌کنند. با اضافه شدن این میزان نقدینگی به اقتصاد کشور از الان باید در خصوص تأثیرات ویرانگر آن از جمله گرانی در آینده هشدار داد.

وقتی بانک ۲۱ درصد سود می‌دهد چه کسی به دنبال تولید می‌رود؟!

وی گفت: یک تولید کننده در اقتصاد ایران به زحمت می‌تواند سالانه بین هشت تا ۱۲ درصد از سرمایه‌گذاری خود سود دریافت کند بنابراین وقتی سود بانکی ۱۸ تا ۲۱ درصد باشد سرمایه‌گذاری در تولید توجیه ندارد و سرمایه‌گذار سرمایه خود را به بانک می‌سپارد که این وضعیت را در کمبود تولید و در نتیجه گرانی ماه‌های گذشته شاهد بودیم اما در ماه‌های آینده علاوه بر گرانی ناشی از کمبود تولید یک موج گرانی به دلیل ورود ماهیانه ۱۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی متعلق به سود سپرده‌های بانکی را هم شاهد خواهیم بود.

دارابی گفت: به عنوان مثال اگر در ونزوئلا یک مرغ مثلاً ۱۰۰ میلیون پزو معامله می‌شود به این دلیل است که هم کمبود تولید مرغ وجود دارد و هم پول و نقدینگی در اقتصاد زیاد است. ما اکنون در فاز کمبود کالا هستیم و با این روند در ماه‌های آینده مازاد پول هم به آن اضافه خواهد شد. امیدواریم قبل از اینکه مازاد پول به نقدینگی اضافه شود این جریان متوقف و نرخ بهره کاهش یابد.

سود بانکی در ۱۰ کشور دنیا منفی و در اکثر کشورها صفر شده است

این کارشناس بازارهای مالی در پاسخ به اینکه نرخ بهره باید چقدر تعیین شود تا این مشکلات در اقتصاد به وجود نیاید گفت: همانطور که اشاره شد سود سالانه حاصل از یک فعالیت اقتصادی و تولید در کشور بین هشت تا حداکثر ۱۲ درصد است بنابراین نرخ بهره باید کمتر از این رقم باشد تا فعالیت اقتصادی مقرون به صرفه شود.

وی در خصوص تجربه‌های سایر کشورهای جهان هم خاطرنشان کرد: اکنون در بیش از ۱۰ کشور دنیا نرخ بهره منفی شده و یعنی بانک در ازای نگهداری پول از مشتریان کارمزد می‌گیرد اما به طور کلی در اکثر اقتصادهای دنیا نرخ بهره به خصوص به خاطر کرونا نزدیک به صفر است.

دارابی ادامه داد: در یک معادله اقتصادی نرخ بهره معمولاً یک چهارم نرخ تورم در نظر گرفته می‌شود بنابراین طبق این معادله وقتی تورم در ایران ۳۰ درصد عنوان می‌شود نرخ بهره هم باید کمتر از هشت درصد باشد این در حالی است که نرخ بهره ۲۰ درصدی معادل تورم ۸۰ درصدی است.

وی با بیان اینکه متأسفانه از سال‌های گذشته هیچ دولتی در ایران سیاست‌های اقتصادی پیوسته و مدونی نداشته و تصمیمات اقتصادی بیشتر ناشی از نظر شخصی سیاستگذاران بوده است، گفت: این دولت در اقتصاد کارهایی را انجام داده که باورکردنی نیست.

بورس مثل ققنوس از خاکستر بلند می‌شود

دارابی در خصوص تأثیر بازگشت ایران و آمریکا به برنامه جامع اقدام مشترک و احیای برجام بر اقتصاد و اینکه آیا این اتفاق می‌تواند جلوی موج گرانی را گرفته و به تثبیت شرایط منجر شود هم گفت: به نظر من تحریم‌هایی که قرار است با برجام رفع و منابعی که قرار است به کشور بازگردد پنج درصد مشکلات ما را حل کند و امروز بیشتر از برجام به وجود عقلانیت در سیاست‌های اقتصادی نیاز داریم که امیدواریم در دولت بعد به وجود بیاید.

وی در خصوص مشکلاتی که طی چند ماه اخیر گریبانگیر بورس شده و اینکه در وضعیت فعلی چه سرنوشتی در انتظار بورس است هم گفت: بورس همیشه مثل ققنوس از خاکستر بلند شده و رشد کرده است. دوره‌های صعود، نزول و رکود در بورس دائمی نیست و شاخص بعد از هر بار صعود، افت کرده به ثبات رسیده و دوباره رشد کرده است. بنابراین به سهامداران توصیه می‌شود صبوری کنند و انتظار داشته باشند بعد از انتخابات سیاست‌های عقلانی به اقتصاد باز گردد.