اخذ رتبه پیمانکار (گرید) | شرایط و راهنمای ارتقا رتبه

در عرصه رقابتی پروژه های عمرانی، دریافت گرید یا رتبه پیمانکاری، معیاری برای سنجش صلاحیت فنی و مالی یک شرکت است. این گواهی که توسط معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری صادر می شود، به شرکت ها اجازه می دهد در مناقصات دولتی شرکت کنند و اعتبار خود را نزد سرمایه گذاران و کارفرمایان افزایش دهند. پس از ثبت شرکت، دریافت رتبه یکی از اولویت های اصلی برای توسعه فعالیت ها و ورود به پروژه های بزرگ به شمار می رود.

اهمیت رتبه بندی شرکت های پیمانکاری

رتبه بندی، یک استاندارد رسمی برای تضمین کیفیت و توانمندی شرکت های پیمانکاری است. فرآیند اخذ رتبه پیمانکار به سازمان های دولتی اطمینان می دهد که پیمانکار منتخب، توانایی لازم برای اجرای صحیح پروژه را دارد. عقد قرارداد با شرکت های فاقد رتبه توسط دستگاه های اجرایی، ایراد قانونی دارد. از این رو، شرکت هایی که رتبه بالاتری دارند، شانس بیشتری برای برنده شدن در مناقصات بزرگ دولتی و پروژه های ملی خواهند داشت.

مزایای اصلی دریافت گرید پیمانکاری

کسب گرید، جایگاه شرکت را در بازار تقویت کرده و فرصت های جدیدی را پیش روی آن قرار می دهد.

• اعتبار نزد سرمایه گذاران: رتبه بالا، نشان دهنده سابقه و توان اجرایی شرکت است و اعتماد سرمایه گذاران را جلب می کند.
• مجوز حضور در مناقصات: شرکت های دارای رتبه، مجوز ورود به مناقصات و مزایده های دولتی را کسب می کنند.
• گسترش دامنه فعالیت: با ارتقا رتبه، شرکت ها برای اجرای پروژه های بزرگ تر و پیچیده تر انتخاب می شوند.

سطوح رتبه بندی شرکت های پیمانکار

رتبه بندی شرکت های پیمانکاری در پنج سطح تعریف می شود. پایین ترین سطح رتبه ۵ و بالاترین آن رتبه ۱ است. شرکت های تازه تاسیس فعالیت خود را با دریافت رتبه ۵ آغاز می کنند و با افزایش تجربه و توانمندی، برای ارتقا به رتبه های بالاتر اقدام می کنند.

شرایط و معیارهای ارزیابی رتبه

مراجع ذیصلاح برای اعطا یا ارتقا رتبه، مجموعه ای از شرایط و معیارها را به صورت دقیق بررسی می کنند. این معیارها توانمندی کلی شرکت را از جنبه های مختلف ارزیابی می کنند.

توان مالی شرکت

یکی از شاخص های مهم در ارزیابی، توان مالی شرکت است. اظهارنامه های مالیاتی که به سازمان امور مالیاتی ارائه می شود، معیار اصلی سنجش این توانمندی است. حجم بالای درآمد و گردش مالی مثبت، امتیاز شرکت را در این بخش افزایش می دهد.

نیروهای امتیازآور شرکت

نیروی انسانی متخصص، ستون اصلی هر شرکت پیمانکاری است. برای اخذ رتبه پیمانکار و ارتقای آن، سوابق تحصیلی و بیمه ای مهندسین اهمیت زیادی دارد. شرایط کلی اعضای هیئت مدیره عبارتند از:

• مدیرعامل و حداقل دوسوم اعضای هیئت مدیره باید مدرک تحصیلی لیسانس یا بالاتر داشته باشند.
• حداقل دو نفر از اعضای امتیازآور، باید مدرک مهندسی مرتبط با رشته درخواستی داشته باشند.
• این دو مهندس باید مجموعا ۱۰ سال سابقه بیمه مرتبط (مثلا یک نفر ۷ سال و دیگری ۳ سال) در شرکت های پیمانکاری داشته باشند. این موضوع در شهرهای بزرگ مانند پایتخت، که رقابت بالاست و دسترسی به نیروی متخصص یک مزیت محسوب می شود، اهمیت بیشتری دارد. به همین دلیل بسیاری از شرکت ها فرآیند ثبت شرکت در تهران را برای بهره مندی از این بازار انتخاب می کنند.

سوابق اجرایی و مبلغ قراردادها

حجم ریالی پروژه هایی که یک شرکت در ۱۵ سال گذشته اجرا کرده است، تاثیر مستقیمی بر امتیاز آن دارد. هرچه مبلغ قراردادها بیشتر باشد، نشان دهنده تجربه و توانایی شرکت در مدیریت پروژه های بزرگ تر است و امتیاز آن را برای ارتقا رتبه افزایش می دهد.

مدارک لازم برای اخذ رتبه پیمانکاری

آماده سازی مدارک به صورت کامل و دقیق، اولین گام برای شروع فرآیند رتبه بندی است. مدارک مورد نیاز عبارت اند از:

• مدارک ثبتی شرکت: اساسنامه، اظهارنامه یا تقاضانامه، روزنامه رسمی تاسیس و آخرین آگهی تغییرات شرکت.
• مدارک هویتی: کپی شناسنامه، کارت ملی و کارت پایان خدمت اعضای هیئت مدیره و سهامداران.
• مدارک مالی: آخرین اظهارنامه مالیاتی مهرشده توسط سازمان امور مالیاتی.
• مدارک تحصیلی: کپی برابر اصل مدارک تحصیلی اعضای امتیازآور شرکت.
• سوابق کاری: گواهی اشتغال به کار مهندسین، سوابق بیمه تامین اجتماعی و تاییدیه کارکرد از کارفرمایان قبلی.
• تصویر قراردادها: کپی تمام قراردادهای ۱۵ سال اخیر به همراه مفاصاحساب بیمه برای پروژه های تمام شده.

مراحل، تمدید و ارتقا رتبه

فرآیند اخذ و ارتقا رتبه از طریق سامانه ساجات انجام می شود و نیازمند دقت در بارگذاری اطلاعات است.

مراحل ثبت درخواست در سامانه ساجات

پس از آماده سازی مدارک، باید در وب سایت ساجات (سامانه جامع تشخیص صلاحیت عوامل نظام فنی و اجرایی) ثبت نام کنید. اطلاعات و مدارک در بخش های مشخص شده بارگذاری می شوند. پس از آن، کارشناسان سازمان برنامه و بودجه درخواست را بررسی کرده و نتیجه را اعلام می کنند.

تمدید و ارتقا رتبه

گواهی رتبه پیمانکاری به صورت موقت (معمولا ۲ تا ۴ ساله) صادر می شود و پیش از اتمام اعتبار، باید برای تمدید آن اقدام کرد.

• تمدید رتبه: اگر شرایط شرکت تغییر چندانی نکرده باشد، رتبه آن برای دوره بعدی تمدید می شود.
• ارتقا رتبه: در صورتی که شرکت در طول دوره اعتبار، با اجرای پروژه های بزرگ تر، تقویت نیروی فنی و افزایش توان مالی خود رشد کرده باشد، صلاحیت ارتقا به رتبه بالاتر را کسب می کند.
• تنزل رتبه: اگر فعالیت شرکت سیر نزولی داشته باشد، احتمال تنزل رتبه آن در زمان تمدید وجود دارد.

محرومیت در صورت ارائه اطلاعات نادرست

طبق آیین نامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران، اگر اطلاعات یا اسناد ارائه شده برای اخذ رتبه پیمانکار جعلی یا نادرست باشد، شرکت و مدیران آن بین یک تا سه سال از دریافت رتبه محروم می شوند. به همین دلیل، دقت در تکمیل اطلاعات و محاسبه امتیازات بسیار مهم است.

جمع بندی

اخذ رتبه پیمانکار یک ضرورت برای شرکت های فعال در حوزه عمرانی است که به دنبال رشد و توسعه کسب و کار خود هستند. این فرآیند که بر پایه ارزیابی توان مالی، نیروی انسانی متخصص و سوابق اجرایی استوار است، اعتبار شرکت را در بازار افزایش می دهد و راه را برای ورود به مناقصات بزرگ دولتی هموار می کند. با برنامه ریزی دقیق، آماده سازی کامل مدارک و تقویت مستمر توانمندی ها، شرکت ها به سادگی برای ارتقا رتبه و دستیابی به جایگاه های بالاتر در این صنعت رقابتی اقدام می کنند.

پرسش های متداول اخذ رتبه پیمانکار

در این بخش به سوالات رایج در زمینه دریافت گرید پیمانکاری پاسخ داده می شود.

اخذ رتبه پیمانکار به چه معنا است؟

اخذ رتبه پیمانکار فرآیندی رسمی است که در آن، صلاحیت فنی، مالی و اجرایی یک شرکت توسط معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری ارزیابی می شود. این رتبه، مجوزی برای شرکت در مناقصات دولتی است.

رتبه بندی پیمانکاران چند سطح دارد؟

رتبه بندی پیمانکاران در ۵ سطح انجام می شود. پایین ترین سطح، رتبه ۵ است که معمولا به شرکت های تازه تاسیس تعلق می گیرد و بالاترین سطح، رتبه ۱ است که مخصوص شرکت های باسابقه و توانمند در اجرای پروژه های ملی است.

مهم ترین معیارها برای ارتقا رتبه چیست؟

سه معیار اصلی برای ارتقا رتبه عبارت اند از: توان مالی شرکت (که از طریق اظهارنامه مالیاتی سنجیده می شود)، سوابق اجرایی و مبلغ قراردادهای ۱۵ سال اخیر و امتیاز نیروی انسانی متخصص (شامل مدرک تحصیلی و سوابق بیمه مهندسین).

آیا برای دریافت رتبه ۵ نیاز به سابقه اجرایی پروژه داریم؟

خیر، برای دریافت رتبه پایه (رتبه ۵)، شرکت نیازی به ارائه سابقه اجرایی پروژه ندارد. داشتن شرکت ثبت شده، مدارک کامل و دو مهندس امتیازآور با شرایط لازم کافی است.

فرآیند ثبت درخواست رتبه از چه طریقی انجام می شود؟

تمام مراحل ثبت درخواست، بارگذاری مدارک و پیگیری فرآیند اخذ رتبه پیمانکار به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه جامع تشخیص صلاحیت عوامل نظام فنی و اجرایی (ساجات) به آدرس sajat.mporg.ir انجام می شود.

مدت اعتبار گواهی رتبه پیمانکاری چقدر است؟

اعتبار گواهی رتبه پیمانکاری به صورت موقت و معمولا بین ۲ تا ۴ سال است. شرکت ها موظف هستند پیش از پایان این مدت، برای تمدید یا ارتقا رتبه خود اقدام کنند.