نسیهفروشی هم دارید؟ «دفتری داریم برای ثبت نانهایی که بدون پرداخت بردهاند. مردم این منطقه – شوش – ضعیف هستند، پول ندارند، نسیهای میبرند.»
خریدشان کمتر شده؟«مثلاً کسی که قبلاً ۲۰ نان میبرد، حالا تعداد کمتری میخرد. از نظر تعدادی کمتر شده، چون وعدههای غذایی هم کمتر شده. قبلاً سهوعده در روز غذا میخوردند، حالا شده دو وعده. این موضوع روی میزان فروش ما هم تاثیر گذاشته. مثلاً در یکی دو هفته اخیر فروش ما کم شده.»
مردم نان ارزان میخواهند؟ «قطعاً. بیشتر لواش و تافتون میخرند. بربری و سنگک گران شده. توانی ندارند. بههرحال فقط نان نیست، باید یک چیزی هم داخل آن بگذارند و بخورند. مشتریان ما از جلوی مغازهمان رد میشوند درحالیکه یک بسته نان لواش زیربغلشان است، آنها قبلاً مشتری نان سنگکی بودند.»
اینها نتیجه گفتوگوی چند ساعته با نزدیک به نانوایان ۱۵ نانوایی در مناطق جنوبی تهران است؛ جوادیه، راهآهن، شوش، هرندی، لب خط، زربافیان و خاوران. نانوایان میگویند که بهظاهر نان سهمیهای نیست، اما سهمیهای فروخته میشود. بیش از ۳۰ نان، تراکنش نامتعارف بهشمار میرود. آنها سهمیه نان دارند، سهمیهشان تمام شد، باید آزاد بخرند. قیمت آزاد بالاتر است.
نوزدهم شهریورماه، رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران، آخرین تغییرات قیمت نان را اعلام کرد؛ قیمتی که با تایید وزارت کشور تغییر کرد. هرچند نانوایان ازقبل به پیشواز رفته بودند. براساس اعلام این اتحادیه، قیمت نان لواش افزایش حدود ۴۰ درصدی و قیمت نان سنگک افزایش حدود ۶۶ درصدی را نشان میدهد. نان سنگک ساده از سه هزار به پنج هزار تومان، نان بربری ساده با آرد نوع یک از هزار و ۸۰۰ تومان به ۲۵۰۰ تومان، بربری ساده با آرد نوع دو از دو هزار و ۵۰۰ تومان به سه هزار و ۵۰۰ تومان، نان لواش با آرد نوع یک از ۵۰۰ تومان به ۷۰۰ تومان، نان لواش نوع دو از ۶۵۰ تومان به ۹۰۰ تومان، نان سنتی تافتون با آرد نوع یک از ۹۰۰ تومان به ۱۲۶۰ تومان و نوع دو از یک هزار و ۲۰۰ تومان به یک هزار و ۵۰۰ تومان تغییر کرد. همچنین قیمت نان ماشینی تافتون با آرد نوع یک از ۷۰۰ تومان به ۸۵۰ تومان و نوع دو از یک هزار تومان به یک هزار و ۲۰۰ تومان رسید. آرد نوع یک و نوع دو، به قیمت دولتی و نیمهآزاد آن مربوط میشود.
افزایش خرید نان ارزان
محله لب خط در نزدیکی میدان شوش، از مناطق کمبرخوردار است. مردم این محله مصرف نان بربریشان کم شده، کاسبانی که از مناطق دیگر میآیند، مشتریشان هستند اما مردم، آنها که ساکن این منطقهاند، از جلوی مغازه یحیی رد میشوند درحالیکه یک بسته نان لواش زیربغلشان است: «اینها قبلاً مشتریهای ما بودند. حالا دیگر بربری نمیخرند، سر نانوایی لواشی صف میبندند.
«لبخط»، محلهای از نظر اقتصادی ضعیف است و نان هم مثل خیلی از کالاها و مواد غذایی دیگر با گران شدن، فروشاش هم کمتر میشود؛ هرچند به گفته نانوایی بربری محل؛ «بدون نان که نمیشود زندگی کرد.» اهالی اما راه دیگری پیدا کردهاند؛ خرید نان ارزانتر: «نان بربری با کنجد نزدیک پنج هزار تومان است اما نان لواش ۷۰۰ تومان. لواش بهصرفهتر شده.» عصر روز سهشنبه جز یک نفر داخل مغازه نیست. دو نانوا مشغول کارند. یکی خمیر میزند و آنیکی با چوبی شبیه پارو، نان را داخل تنور گداخته، فرو میکند. نانوا عصبی است؛ از کیفیت پایین نان، از مشتریهایی که رفتهاند و از رانتی که برای خرید آرد وجود دارد: «شما این نان را ببین، خیلی بیکیفیت است، نان نباید اینطور باشد.»
نانهایی که تازه از داخل تنور بیرون آورده و روی توری فلزی پرت میکند را نشان میدهد: «آرد هم دست دلال است. چرا باید آرد ما از خراسان شمالی بیاید؟ آرد بیکیفیت. ۲۰ دقیقه باید در دستگاه بماند که بتوانیم با آن کار کنیم. این هم میشود نتیجهاش.» نان سنگک، بیرمق و خمیده وارفته است.
منبع فرارو
دیدگاهتان را بنویسید