گیاهان تصفیه کننده را به خانه ببرید

به گزارش نخست نیوز– آزاده جلالوند: با گسترش شهرنشینی، آلودگی هوا نیز افزایش یافته و به یک معضل تبدیل شده است. خانه ها نیز از انواع آلودگی به ویژه آلودگی هوا مصون نمانده اند با این حال، برخی کارها تا حدی می تواند به بهبود هوای داخل خانه کمک کند. برای مثال با بهره گیری از گیاهان تصفیه کننده هوا، تا حدی می توان وضعیت محل زندگی را بهبود بخشید. «نیکروز ظریف کاردانی» ، دکترای اکولوژی کشاورزی، به بهانه روز ملی گل و گیاه (25 خرداد) در این باره بیشترتوضیح می‌ دهد.

خانه هم امن نیست!

رشد شهرنشینی و افزایش جمعیت شهرها در سراسر جهان باعث بروز مشکلات جدی شده است. بسیاری از محققان بر این باورند که کیفیت زیست محیطی کاهش یافته و میزان آلاینده های محیطی، روندی رو به رشد دارد. مواردی چون افزایش جمعیت، کاهش منابع، تخریب زیستگاه های حیات وحش، انقراض گونه های گیاهی و جانوری و انواع آلودگی، بسیاری از اکوسیستم ها را با خطر جدی مواجه کرده است. بسیاری از آلاینده ها فضاهای بسته مانند منازل و دفاتر کار را نیز تحت تاثیر قرار داده که این مسئله روی سلامت افراد اثر منفی خواهد گذاشت. آلودگی هوای بیرون، به داخل محیط بسته نیز می تواند نفوذ کند. علاوه بر این، بسیاری از وسایل داخل خانه یا محل کار، به مرور زمان از خود گازهای آلاینده تولید خواهند کرد. موارد یاد شده می تواند مشکلاتی چون خستگی ، کسالت و حتی گاهی باعث بروز بیماری به ویژه بیماری های تنفسی شود.

انواع آلودگی را بشناسید

آلودگی ها در محیط خانه گسترده اند که می توان به آلودگی های فیزیکی ، شیمیایی و میکروبی اشاره کرد. ازون، مونواکسید کربن، فرمالدهید، گازهای مختلف، گرد و غبار و …، برخی از مهم ترین آلودگی هایی هستند که در فضای بسته مانند خانه وجود دارند. آلودگی به دلایل مختلفی ایجاد خواهد شد برای مثال، دود ماشین‌هایی که در بیرون قرار دارند، دود سیگار، پخت و پز، رنگ وسایل یا چسب مبلمان و …، می توانند به عنوان منشاء آلودگی باشند. هر چه آلودگی در محیط بسته بیشتر باشد، احتمال بروز مشکلات سلامتی بیشتر خواهد شد. مثلا در شهرک های صنعتی و کلان شهرها شدت مشکلات ناشی از آلودگی هوا بیشتر است و بسیاری از ساکنان این مناطق به بیماری های مختلف از جمله بیماری های پوستی و تنفسی دچار خواهند شد. یکی دیگر از آلاینده هایی که به آن کمتر توجه می شود، آلاینده های بیولوژیک است. باکتری، قارچ یا ویروس چنانچه در آب، خاک ، مو، ادرار یا مدفوع حیوانات خانگی باشند، می توانند باعث بروز این نوع آلودگی شوند. مردم ایران به استفاده از فرش عادت دارند به همین دلیل آلاینده های زیستی همچون گرده و باکتری ها ممکن است به مقدار قابل توجهی در فرش وجود داشته باشد. زباله و پسماندهای خانگی یکی دیگر مواردی است که حتی نگهداری موقت آن در خانه باعث انتشار بو و گازهای سمی مضر برای انسان خواهد شد. علاوه بر این، کپک ها می توانند روی سطوح مرطوب ایجاد شوند و هاگ ناشی از آن ها در محیط پر شود و مشکلاتی ایجاد کند. رنگ های روی دیوار، مبلمان ، رزین ها، انواع چسب، اسپری کردن خوش بو کننده ، کف پوش ها، لوازم مختلف و …، همگی می توانند باعث انتشار گازهای شیمیایی مختلف شوند.

نگاه دقیق تر به ماجرا

ترکیبات آلی فرار مانند فرمالدهید، آزبست‌ها و آلاینده های حاصل از احتراق همچون منوکسید کربن و دود سیگار، از آلاینده های متداول در منازل و محیط کار محسوب می شوند. این گازها اثرات کوتاه مدت و بلند مدت بر سلامتی افراد دارند ولی به طور کلی می توانند باعث سردرد، آلرژی، تنگی نفس و حتی در موارد شدیدتر باعث بروز سرطان شوند. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، حدود ۴/۳ (چهار و سه دهم ) میلیون نفر در جهان به دلیل بیماری های مرتبط با استفاده نامناسب از سوخت جامد (برای پخت و پز) دچار مرگ زودرس می شوند. یکی دیگر از مواد شیمیایی دردسرساز فرمالدهید است. این ماده بی رنگ، با بوی قوی و قابل اشتعال، به شکل صنعتی تولید می شود و آن را در مصالح ساختمانی مثل تخته سه لا، محصولات تولید شده با چوب فشرده، تخته خرده چوب و …، به کار می برند. بسیاری از مردم با تنفس هوایی که به وسیله گازهای انتشار یافته از محصولات چوبی فشرده و دود تنباکو آلوده شده است، در معرض خطر قرار می گیرند. علاوه بر این، گازهای گلخانه ای و وسایل سوخت بدون تهویه (انواع اجاق گاز به ویژه اجاق گاز یا بخاری چوب سوز) می توانند باعث تولید فرمالدهید شوند.

گیاهان امدادگر!

امکان از بین بردن آلودگی های داخل خانه وجود ندارد و تنها با برخی تمهیدات می توان تا حدودی هوای خانه یا محیط کار را بهبود بخشید. یکی از کارهایی که می تواند تا حدی در این زمینه مفید باشد، نگهداری از گیاهانی است که قابلیت جذب آلودگی (گازهای مختلف) را از محیط دارند. اگر چه بسیاری از گیاهان می توانند این کار را انجام بدهند ولی بسیاری از مطالعات نشان می دهند که گروهی از گیاهان با عنوان تصفیه کننده هوا، به شکل ویژه این کار را انجام می دهند. برای مثال، یکی از گیاهانی که می تواند به کاهش آلودگی های شیمیایی کمک کند، سرخس برگ شمشیری است. علاوه بر این، نخل شامادورا نیز می تواند به کاهش آلودگی های شیمیایی داخل خانه کمک کند. فیکوس الاستیکا، گیاه دیگری است که به کاهش آلودگی هوا کمک می کند به همین دلیل می توان از آن برای تصفیه هوای محیط استفاده کرد. با توجه به اینکه نگهداری از فیکوس کار سختی نیست و در گروه گیاهان مقاوم قرار می گیرد، انتخاب خوبی برای نگهداری در منازل و ادارات محسوب می شود. یکی دیگر از گیاهانی که در کاهش آلودگی هوای محیط نقش دارد، اسپاتی فیلوم است. این گیاه می تواند به کاهش گازهایی چون فرمالدهید کمک کند. اسپاتی فیلوم برای آن دسته از افرادی که به گیاهان گلدار علاقه دارند، گزینه مناسبی محسوب می شود. البته باید توجه داشت که این گیاه در گروه گیاهان سمی برای حیوانات قرار دارد ضمن اینکه شیره آن در تماس با پوست انسان می تواند باعث بروز حساسیت شود. پس آن دسته از افرادی که حیوان خانگی دارند یا از کودک نگهداری می کنند بهتر است این گیاه را به خانه نبرند.

آشنایی با گیاهان دیگر

یکی دیگر از گیاهانی که اثر مثبت آن برای بهبود هوای محیط خانه اثبات شده، گیاه آپارتمانی عنکبوتی است که به دلیل شکلی که دارد، به آن گیاه عنکبوتی گفته می شود. با توجه به اینکه گیاه عنکبوتی می تواند نور کم را تحمل کند و به آب زیادی نیاز ندارد، گزینه خوبی برای نگهداری محسوب می شود. دیفن باخیا گیاه دیگری است که در تصفیه هوای منزل می تواند نقش داشته باشد. ارکیده یکی از گیاهانی است که بسیاری از افراد تصور می کنند نگهداری از آن سخت است اما باید این مسئله را دانست که گیاه ارکیده، نقش مهمی را در پاکسازی هوای محیط می تواند داشته باشد. آن دسته از افرادی که عادت دارند از سیگار یا قلیان در محیط بسته استفاده کنند، بهتر است این عادت خود را کنار بگذارند تا سلامت خود و اطرافیان شان به خطر نیفتد. با این حال برخی مطالعات نشان می دهد که گیاه ژربرا می تواند تا حدی به جذب مواد سمی ناشی از دخانیات در محیط کمک کند. با توجه به اینکه ژربرا یک گیاه گل دار به حساب می آید، باید نور کافی برای نگهداری از آن در خانه یا محیط کار وجود داشته باشد. گیاهان تصفیه کننده هوا تنوع زیادی دارند اما گیاه سانسوریا که برخی آن را با اسم زبان مادر شوهر می شناسند، یکی از گیاهانی است که در دسترس عموم قرار دارد. با توجه به اینکه نگهداری از سانسوریا سخت نیست و به نور زیاد یا آبیاری زیاد نیاز ندارد، گزینه خوبی برای تصفیه هوا محسوب می شود.